Wielka przeprowadzka, czyli ucieczka 303 ewangelików z małopolskich Kóz. Na pruskim Śląsku założyli Hołdunów

W dzień św. Urbana, 25 maja 1770 roku, 303 ewangelików z małopolskich Kóz pod osłoną nocy i eskortą oddziału pruskich huzarów przekroczyło Wisłę niedaleko wioski Góra pod Miedźną. Po przejściu blisko 50 km uciekinierzy dotarli do lędzińskiego folwarku Kiełpowy. Tak zaczęła się historia hołdunowskiej parafii ewangelickiej, która bez przerwy trwa do dzisiaj.

Tomasz Biernat

|

11.12.2025 00:00 Historia Kościoła (13) 01/2026

dodane 11.12.2025 00:00

Napołudnie od Katowic – 22 kilometry. Na północ od Bielska-Białej – 50 kilometrów. Na zachód od Krakowa – 77 kilometrów. Na północny wschód od centrum Lędzin – niecałe 2 kilometry. Dziś Hołdunów jest częścią tego miasta położonego w województwie śląskim. W 1770 roku był to obszar pruskiego Śląska, w którym schronienia szukali ewangelicy uciekający z polskiej wsi (choć większość innych współwyznawców została po polskiej stronie). Wyszli pod osłoną pszczyńskich huzarów, ale ochrona okazała się niepotrzebna, bo po drodze nikt im nie przeszkadzał. Dlaczego uciekali? – Byli kalwinami, a na Górnym Śląsku dominowali luteranie. Najbliższa parafia reformowana była aż we Wrocławiu. W Kozach doszło do zmiany właściciela dóbr i jego stosunku wobec protestantów. Nie były to krwawe prześladowania, ale codzienne utrudnienia. Najdotkliwsza była utrata własnej świątyni – drewniany kościół ewangelicki przekazano katolikom – mówi ks. Adam Malina, duchowny ewangelicki, z którym rozmawiam o początkach Hołdunowa. Szukając wolności i miejsca do życia zgodnego z wiarą, kalwini z Kóz osiedlili się na pustym folwarku, zwanym Kiełpowy. Tak narodziła się osada, która przetrwała do dziś. To nie tylko historyczna ciekawostka. To również świadectwo odwagi, determinacji i siły wspólnoty.

Dziękujemy, że z nami jesteś

To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.

Czytasz fragment artykułu

Subskrybuj i czytaj całość

już od 14,90

Poznaj pełną ofertę SUBSKRYPCJI

Masz subskrypcję?
1 / 1
oceń artykuł Pobieranie..

Tomasz Biernat

Zapisane na później

Pobieranie listy