Ucieczka od wolności 

Wj 14, 5-9a. 10-18

Czyż brakowało grobów w Egipcie, że nas tu przyprowadziłeś, abyśmy pomarli na pustyni? Cóż uczyniłeś nam przez to, że wyprowadziłeś nas z Egiptu? (Wj 14,11)

Zdumiewająca jest zbieżność myślenia faraona i…uciekających Izraelitów. Król egipski pyta siebie i swoich ludzi: „Cóż uczyniliśmy, pozwalając Izraelowi porzucić u nas służbę?”. A uciekający Izraelici, przerażeni widokiem ścigających ich Egipcjan, pytają z wyrzutem Mojżesza: „Cóż uczyniłeś nam przez to, że wyprowadziłeś nas z Egiptu? Czyż nie mówiliśmy ci wyraźnie w Egipcie: Zostaw nas w spokoju, chcemy służyć Egipcjanom?”. 

W obu przypadkach chodzi o strach. Faraona przeraża perspektywa utraty poddanych i taniej siły roboczej, Izraelitów – możliwa śmierć na pustyni. Ucieczka przed niewolą przeradza się w próbę ucieczki przed wolnością. Erich Fromm opisał to w swojej książce pod takim właśnie tytułem: dążenie do bezpieczeństwa często prowadzi do poddania się tym, którzy wolność nam ograniczają. Może tę scenę z dzisiejszego czytania miał przed oczami ks. Józef Tischner, gdy w „Nieszczęsnym darze wolności” pisał: „Może się mylę, ale często – bardzo często – widzę, jak nasz lęk przed wolnością staje się większy niż lęk przed przemocą."