Nowy numer 17/2024 Archiwum

Idźcie precz!

Giotto di Bondone, Wypędzenie demonów z Arezzo, fresk, 1297–1299, bazylika św. Franciszka, Asyż

Na początku XIII wieku miasta włoskie włączyły się do rywalizacji między cesarstwem a papiestwem. Powstały dwa stronnictwa. Zwolenników cesarskiej dynastii Hohenstauffów zwano gibelinami, a ich przeciwników gwelfami. Arezzo, piękne miasto w Toskanii, które poparło gibelinów, przegrało w 1226 roku wojnę z sąsiednią Florencją. Zwycięzcy nałożyli na pokonanych wysokie podatki, zwalniając jednak z opłat swoich miejscowych sojuszników, czyli gwelfów. Ta nierówność spowodowała wkrótce w Arezzo wybuch wojny domowej.

Podczas wojny działy się rzeczy straszne. Św. Franciszek, który przybył w okolice miasta w tym burzliwym czasie, dostrzegł nad Arezzo demony. Poprosił Sylwestra, brata z utworzonego przez siebie zakonu, o pomoc w przepędzeniu sił zła. Giotto utrwalił tę scenę na jednym spośród 28 fresków w bazylice św. Franciszka w Asyżu. Na środku obrazu widzimy Sylwestra, jak zdecydowanym ruchem ręki nakazuje demonom opuścić Arezzo. Egzorcyzm był skuteczny. Siedem demonów odlatuje w popłochu.

Franciszek, skromnie schowany za plecami Sylwestra, pokornie się modli. Do miasta wkracza normalność – w bramach pojawiają się uspokojeni mieszkańcy. To wielki triumf świętego. Ale nie tylko jego. Nieprzypadkowo Franciszek modli się na tle bazyliki San Donato. Świątynia symbolizuje tu całą wspólnotę wiernych. Zakończenie wojny domowej i przywrócenie moralności w mieście to zwycięstwo Kościoła.
Zgodnie ze średniowieczną tradycją malarską, najważniejsze osoby i rzeczy są większe od tych mniej ważnych. Dlatego postacie Sylwestra i Franciszka są tak duże, a bazylika San Donato wyższa niż całe Arezzo.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Leszek Śliwa

Zastępca sekretarza redakcji „Gościa Niedzielnego”

Prowadzi stałą rubrykę, w której analizuje malarstwo religijne. Ukończył historię oraz kulturoznawstwo (specjalizacja filmoznawcza) na Uniwersytecie Śląskim. Przez rok uczył historii w liceum. Przez 10 lat pracował w „Gazecie Wyborczej”, najpierw jako dziennikarz sportowy, a potem jako kierownik działu kultury w oddziale katowickim. W „Gościu Niedzielnym” pracuje od 2002 r. Autor książki poświęconej papieżowi Franciszkowi „Franciszek. Papież z końca świata” oraz książki „Jezus. Opowieść na płótnach wielkich mistrzów”, także współautor dwóch innych książek poświęconych malarstwu i kilku tomów „Piłkarskiej Encyklopedii Fuji”. Jego obszar specjalizacji to historia, historia sztuki, dawna broń, film, sport oraz wszystko, co jest związane z Hiszpanią.

Kontakt:
leszek.sliwa@gosc.pl
Więcej artykułów Leszka Śliwy