Jedenastu Apostołów

Scena przedstawiona na obrazie ilustruje fragment jednego z apokryfów (ksiąg opisujących życie Świętej Rodziny i Apostołów, ale nie uznanych przez Kościół za wiarygodne i natchnione). W „Transitus”, przypisywanym Józefowi z Arymatei, Najświętsza Maryja Panna umierała w obecności jedenastu Apostołów. Św. Tomasz miał bowiem wówczas ewangelizować Indie i nie było go w Jerozolimie. Według apokryfu, Tomasz otrzymał w Indiach objawienie Wniebowzięcia NMP i po powrocie do Jerozolimy przekonał pozostałych Apo-stołów, że Maryja została wzięta do nieba i Jej ciała nie ma w grobie.

Na obrazie widzimy więc jedenastu Apostołów. Nie występują oni tu ze swoimi zwykłymi atrybutami, lecz trzymają w rękach przedmioty będące symbolami hołdu dla Matki Bożej: zapalone świece, kadzielnicę, palmę.

Obraz został namalowany na zamówienie księcia Lodovico Gonzagi, do kaplicy w jego pałacu w Mantui. Mantegna umieścił więc scenę właśnie tam, a nie w Jerozolimie. W centrum obrazu znajduje się ogromne okno, a w nim dobrze widoczny krajobraz, który jest odtworzeniem rzeczywistego widoku z okna tej kaplicy. Osoby tam się modlące mogły więc łatwo sobie wyobrazić, że uczestniczą w przedstawionej scenie.
Obraz został dostosowany do pałacowej architektury. Najprawdopodobniej nad nim, w sklepieniu, Mantegna namalował Wniebowzięcie NMP. To co możemy oglądać obecnie, jest zatem zaledwie częścią kompozycji.