Ucieczka od świata

To dzieło nie powstało na zamówienie. „Żółty Chrystus” jest obrazem rozterek duchowych Paula Gauguina, czołowego postimpresjonisty francuskiego.

Gauguin, mimo że miał na utrzymaniu żonę i pięcioro dzieci, porzucił pracę zawodową, by całkowicie poświęcić się sztuce. Żona nie chciała zaakceptować życia w biedzie. Małżeństwo się rozpadło. Zrozpaczony malarz przyjechał do Bretanii (płn.-zach. Francja), gdzie w małej kaplicy w Trémalo zobaczył drewnianą rzeźbę z XVII wieku, pomalowaną złotą farbą. To dzieło ludowego artysty ujęło go swą prostotą i głębokim smutkiem. Namalował rzeźbę, zestawiając jej żółty kolor z taką samą barwą pól Bretanii. Chrystusowi nadał swoje rysy twarzy. Pod krzyżem umieścił zamyślone, pełne nostalgii trzy Marie (Matkę Bożą, św. Marię Kleofasową i św. Marię Magdalenę), ubrane w stroje bretońskich wieśniaczek. Mimo że znajdują się blisko siebie, każda z nich wydaje się samotna. Tak jak samotny czuł się Gauguin.

Umieszczając Kalwarię w Bretanii, artysta pokazywał, że jego własna kalwaria znajduje się właśnie tam. W tle pojawia się postać uciekającego mężczyzny, przeskakującego mur. Być może Gauguin namalował w ten sposób siebie, bo myślał już o ucieczce od świata, od cywilizacji. Niespełna dwa lata później wyjechał na Tahiti, wyspę w archipelagu Polinezji, by tam szukać sensu życia.

Przed wyjazdem jeszcze raz namalował „żółtego Chrystusa”. Tym razem był to autoportret. Przed krucyfiksem umieścił swą twarz, pełną rozterki...