Alarm w obozie

Udało nam się dotrzeć do tych dokumentów. Są to głównie materiały analityczne, opracowane przez wywiad Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego NRD (Stasi), obecnie przechowywane w Federalnym Urzędzie ds. akt Stasi w Berlinie. Obszerny raport, zawierający charakterystykę osoby kard. Karola Wojtyły oraz prognozujący najważniejsze kierunki jego pontyfikat, powstał już dwa dni po wyborze.

Pierwszy raport
Materiał, przy współpracy SB, został opracowany w Moskwie i rozesłany do „bratnich” służb bloku wschodniego. W ten sposób trafił do wschodniego Berlina. Można sądzić, że był to pierwszy całościowy raport opracowany na potrzeby komunistycznych organów bezpieczeństwa. Materiał szczegółowo opisuje drogę życiową kard. Wojtyły, krąg jego przyjaciół i znajomych, zainteresowania i pasje, także artystyczne i sportowe. W ocenie autorów raportu wybór kard. Wojtyły to wielkie wyzwanie dla całego systemu komunistycznego. Spodziewano się, że jego skutkiem może być odrodzenie religijne w Europie Wschodniej.

Kard. Wojtyła przedstawiany jest jako wybitny intelektualista, znakomity mówca, szybko nawiązujący kontakty zarówno z kręgami intelektualistów, jak i wielkimi masami uczestniczącymi w uroczystościach religijnych. Autorzy raportu podkreślają jego wielki autorytet moralny, skromność oraz ascetyczny tryb życia. „Ma głębokie zainteresowania filozofią, psychologią i naukami przyrodniczymi. Znakomicie opanował języki: łacinę, angielski, francuski, niemiecki, hiszpański i włoski. Najważniejszym wzorem dla niego jest postać św. Stanisława ze Szczepanowa, biskupa i męczennika”. Zwraca się także uwagę, że jest zwolennikiem dialogu ekumenicznego oraz odnowy Kościoła w duchu Soboru Watykańskiego II.

„Polityczne poglądy kard. Wojtyły trudno oceniać jednoznacznie – zapisano w raporcie. – Z pewnością jest zdecydowanym antykomunistą, jednocześnie jednak pozytywnie ocenia niektóre przemiany, jakie dokonały się w Polsce na skutek reform ustrojowych”. Przypomniano, że jako metropolita krakowski wielokrotnie krytykował władze państwowe za łamanie praw człowieka, przymusową ateizację społeczeństwa oraz negowanie roli Kościoła na obszarze kultury. W dalszej części raportu podkreślono, że kard. Wojtyła wielokrotnie udzielał wsparcia antysocjalistycznej opozycji, a z niektórymi jej liderami utrzymywał osobiste kontakty. W konkluzji napisano, że wybór kard. Wojtyły na papieża oznacza bardziej zdecydowane wsparcie Watykanu dla postulatów wolności sumienia oraz swobód obywatelskich w krajach komunistycznych.