Maszerują ku pamięci

Jest on wyrazem pamięci o tych, którzy stracili życie na Syberii. W tym roku marsz był poświęcony pamięci osób, które trafiły na zsyłkę jako dzieci. Wraz z rodzicami cierpiały zimno i głód, a starsze dzieci musiały pracować razem z dorosłymi. Marsz sybiraków odbywa się w Białymstoku, bo właśnie z północno-wschodniej Polski w głąb ZSRR deportowano najwięcej osób. – Traktujemy Marsz Żywej Pamięci jako żywy znak pamięci Golgoty Wschodu, jako lekcję patriotycznego wychowania, jako lekcję prawdy historycznej o tamtych tragicznych dniach – powiedział prezes Związku Sybiraków Tadeusz Chwiedź.

W Białymstoku znajduje się jedyny w Polsce i na świecie Grób Nieznanego Sybiraka. Przy pomniku złożone są urny z prochami nieznanych osób, które zginęły w ZSRR. Na mu-rze okalającym pomnik znajdują się tablice z nazwiskami tych, którzy na zawsze pozostali na „nieludzkiej ziemi”. Po tegorocznym marszu odsłonięto tu kolejną tablicę – z nazwiskiem Seweryna Nowakowskiego, prezydenta Białegostoku w latach 1934–1939. W pierwszych dniach okupacji sowieckiej został on aresztowany i wywieziony. Ślad po nim urwał się w łagrze Atłas.

W lutym, kwietniu i lipcu 1940 r., w czerwcu i lipcu 1941 r. oraz w latach 1944–1956 miały miejsce masowe wywózki ludności polskiej na Sybir. W sumie z Polski wywieziono 1,7 miliona, około pół miliona z nich wywieziono z Białostocczyzny. Na zesłaniu przebywali od 6 do nawet 15 lat. Wielu nie przeżyło transportu, inni zmarli w wyniku zimna i pracy ponad siły. Część sybiraków wydostała się z ZSRR z wojskami gen. Andersa i gen. Berlinga. Na zesłaniu pozostała co trzecia osoba. W województwie podlaskim mieszka obecnie 6 tys. sybiraków, w kraju jest ich ponad 60 tys.