Wielki projekt

Na znanym obrazie Jana Matejki król Zygmunt II August z uniesionym do góry krzyżem słucha zaprzysiężenia unii realnej zawartej przez przedstawicieli Korony Polskiej oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego. Porozumienie zostało zawarte 28 czerwca 1569 r. podczas obrad sejmu walnego w Lublinie. Dokument podpisano 1 lipca, a król ratyfikował go 4 lipca 1569 r. Było to zwieńczenie procesu zapoczątkowanego w 1385 r. unią krewską, kiedy Wielkie Księstwo i Korona miały wspólnego władcę. Wśród szlachty litewskiej i polskiej przez wieki narastało przekonanie, że potrzebne są dalsze kroki, aby dokonać głębszej unifikacji obu organizmów państwowych. Powstanie w 1566 r. sejmików na Litwie znacząco przybliżyło tę perspektywę. Podobnie jak reforma administracyjna, powołująca tam powiaty i województwa, co upodobniło Wielkie Księstwo do Korony i ułatwiło tworzenie wspólnych mechanizmów integracyjnych. Postępowało także zbliżenie językowe i kulturowe między stanami szlacheckimi w Koronie i na Litwie.