Wiatr nie przynosi żadnej ulgi. Przypomina sirocco. Upał spadł na Litwę, sparzył asfalt, wygnał z ulic ludzi, a wodę w jeziorach zmienił w ciepłą zupę.

Za kilka kilometrów ukryte w lasach Szydłowo (lit. Šiluva). Jeszcze tylko kilka zakrętów, ale nie możemy dojechać na miejsce. Zatrzymujemy się co kilkaset metrów. Spośród bezkresnych pól z leniwie falujących w skwarze zbóż wyrastają misternie rzeźbione krzyże i rzeźby. Kunsztowna robota. Jak tu nie zrobić zdjęcia?

Do sanktuarium prowadzą nas prześliczne krucyfiksy. Stoją wśród drewnianych chatek, obserwują je bociany. Za to kocham Litwę. Kilka chatek, jezioro, długo, długo nic… i znowu kilka domków. Zawsze zachwyca mnie ta przestrzeń. A krzyży jest tak wiele, że nawet widząc drewniane słupy wysokiego napięcia, człowiek w pierwszym odruchu ma ochotę się przeżegnać. Bo wyglądają jak gigantyczne krucyfiksy.

Maryja wybrała miejsce, które idealnie pasuje do kategorii „koniec świata”. Jak zwykle. Zabita dechami Cova da Iria, ukryte w Alpach La Salette, litewskie miasteczko wśród bezkresnych pól i lasów. Sama droga do Szydłowa jest już jak reset. Šiluva leży w zachodniej części kraju w rejonie rosieńskim. To sanktuarium wrośnięte w las. Jego nazwa pochodzi od litewskiego słowa „zagajnik”.

Głowa do góry!

Chowamy się przed skwarem w widocznej z daleka kaplicy objawień. Dopiero w środku widać, jak imponujący jest to budynek. Maryja stoi w otoczeniu aniołów w środku monumentalnej białej wieży. Kosmiczna perspektywa. Człowiek nie ma wątpliwości, że tę neogotycką, potężną, 44-metrową, przypominającą rakietę wieżę wybudowano specjalnie dla Niej. Kamień węgielny pod budynek poświęcono w 1912 r., ale kaplicę ukończono dopiero 12 lat później. Słychać brzęczenie much i pianie kogutów. Jeśli chcecie odpocząć i podobnie jak pan Zagłoba, który bawił u Radziwiłłów w niedalekich Kiejdanach, nie lubicie tłoku, jedźcie koniecznie na Litwę!

Bazylika i kaplica objawień przedzielone potężnym placem spoglądają na siebie. Wokół absolutna cisza i ani żywego ducha. Ileż razy słyszałem od jasnogórskich paulinów, że modlić umieją się jedynie w swych celach. Przyzwyczajonych do tego, że sanktuarium musi przypominać tętniący życiem ul, zapraszam na Wschód.

– Ciekawa jest historia tej kaplicy – wyjaśnia nam kowieński biskup Algirdas Jurevičius (świetnie mówi po polsku!). Opowiada o Antonim Wiwulskim, twórcy m.in. pomnika Trzech Krzyży w Wilnie i pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie, uroczyście odsłoniętego z okazji 500. rocznicy bitwy w obecności 150 tys. osób. Był pierwszym architektem pochodzącym z Litwy, który ukończył Wyższą Szkołę Techniczną w Wiedniu i Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Pięknych w Paryżu. – Bronił Wilna przed wojskami sowieckimi. 5 stycznia 1919 roku jako ochotnik Samoobrony Wileńskiej podarował swój płaszcz zmarzniętemu na kość towarzyszowi. Sam nabawił się ciężkiego zapalenia płuc i po pięciu dniach, już po opanowaniu miasta przez Sowietów, zmarł. Spoczął na Rossie. Jego historia przypomina opowieść o św. Marcinie, który podarował biedakowi połowę płaszcza – opowiada biskup Algirdas.

Czy ja śnię? Przez chwilę czuję się jak w przedsionku raju. Wchodzimy do bazyliki (perła baroku, dwie wieże widać z daleka) w chwili, gdy rozpoczyna się całonocna adoracja Najświętszego Sakramentu, a schola zaczyna swój pastelowy śpiew. Początkowo mam wrażenie, że zwyczajem włoskich kościołów z głośników sączy się chorał. Czysty, żywy śpiew. Płyną litewskie hymny ku czci Najświętszej Maryi Panny. W kościele kilka sióstr zakonnych, starsze kobiety w białych chustach. Jutro, trzynastego, na Dzień Maryi przyjdą tu tłumy.

Litwa jest niezwykle czystym krajem, a jej mieszkańcy w obróbce drewna nie mają sobie równych. Religine atributika ir suvenyrai, czyli 101 pielgrzymich drobiazgów, mieszczą się nie w blaszanych budach, ale w drewnianych chatach.