Dlaczego nie mówić wprost?

Uczniowie przystąpili do Jezusa i zapytali: «Dlaczego mówisz do nich w przypowieściach?»

On im odpowiedział: «Wam dano poznać tajemnice królestwa niebieskiego, im zaś nie dano. Bo kto ma, temu będzie dodane, i w nadmiarze mieć będzie; kto zaś nie ma, temu zabiorą nawet to, co ma. Dlatego mówię do nich w przypowieściach, że patrząc, nie widzą, i słuchając, nie słyszą ani nie rozumieją. Tak spełnia się na nich przepowiednia Izajasza:

„Słuchać będziecie, a nie zrozumiecie, patrzeć będziecie, a nie zobaczycie. Bo stwardniało serce tego ludu, ich uszy stępiały i oczy swe zamknęli, żeby oczami nie widzieli ani uszami nie słyszeli, ani swym sercem nie rozumieli, i nie nawrócili się, abym ich uzdrowił”. Lecz szczęśliwe oczy wasze, że widzą, i uszy wasze, że słyszą. Bo zaprawdę, powiadam wam: Wielu proroków i sprawiedliwych pragnęło ujrzeć to, na co wy patrzycie, a nie ujrzeli; i usłyszeć to, co wy słyszycie, a nie usłyszeli».

Mt 13, 10-17

Właśnie – dlaczego właściwie nie mówić wprost? Jednoznacznie. Po co uciekać się do paraboli, metafor? Wreszcie czytamy w Ewangelii według św. Mateusza: „Niech wasza mowa będzie: tak, tak; nie, nie”. Otóż, jak się zdaje, o wszystkim decyduje kontekst. Gdy w grę wchodzą kwestie związane z moralnością – wystarcza w ostateczności właśnie „tak” albo „nie”. Wystarcza, choć bywa niekiedy niezwykle trudne. Ale gdy chodzi z jednej strony o rozumienie, a z drugiej o umiejętność dotarcia nie tylko do konkretnego słuchacza, ale do wszystkich, to przypowieści nie tylko zdają się mieć wartość perswazyjną, ale i uniwersalizują przekaz. Prawda zawarta w przypowieściach pozwala przynajmniej niektórym słuchaczom na podjęcie samodzielnego trudu rozumienia – trudu, bez którego wiedza zamienia się w puste, niewiele znaczące formułki.