Kustosze pamięci

Helena Filipionek jest działaczką polonijną w Dyneburgu (Łotwa). Zgromadziła wiele cennych dokumentów. Swe zbiory przekazała do dyneburskiego Domu Polskiego. Trwają starania Związku Polaków na Łotwie o utworzenie w Dyneburgu muzeum. Zbiory przekazane przez Helenę Filipionek są ważne dla tworzonej placówki.

Siostry Irena i Jadwiga Zappe po II wojnie światowej stworzyły we Lwowie dom pomocy polskim dzieciom i młodzieży. Podtrzymywały tożsamość narodową i kształtowały świadomość historyczną młodych ludzi poprzez udzielanie tajnych lekcji historii, literatury i języka polskiego. Za swoją działalność były prześladowane przez KGB.

Zygmunt Walkowski to znany fotograf i dokumentalista. W archiwum Collage Park pod Waszyngtonem odnalazł kilka tysięcy zdjęć lotniczych powstańczej Warszawy. Wiele z nich wzbogaci zbiory Muzeum Po-wstania Warszawskiego. Fotografie pochodzą ze zbiorów niemieckich, przejętych po wojnie przez armię amerykańską.

Związek Polaków na Białorusi zrzesza ok. 25 tys. osób i jest największą niezależną organizacją społeczną w tym państwie. Jego głównym celem jest wspieranie polskiego szkolnictwa i kultury. Prezes Andżelika Borys konsekwentnie broni niezależności Związku.

Nagroda Kustosz Pamięci Narodowej została ustanowiona w lipcu 2002 roku przez prezesa Instytutu Pa-mięci Narodowej