Wyzwanie na lata. Ekspert ds. migracji o pakcie migracyjnym

Andrzej Grajewski: Rada Europy przyjęła pakt migracyjny, mimo sprzeciwu Polski, Węgier i Słowacji. Jakie będą tego konsekwencje?

Rafał Rogala: Myślę, że będzie dość duża presja, aby rozporządzenia, które wchodzą w zakres paktu, zostały pilnie wdrożone przez kraje unijne. Co będzie dalej, przyszłość pokaże. Wiemy, że pakt budzi wielkie kontrowersje i ciągle nie mamy pewności, jak go zrealizować.

Premier Tusk mówi, że Polska nie będzie go realizowała, gdyż nie oddaje on sytuacji na naszej granicy z Białorusią.

W jakimś sensie pakt migracyjny to uwzględnia. To Polska wprowadziła do dyskursu unijnego problem instrumentalizacji migracji i wykorzystywania jej w wojnie hybrydowej. Dlatego elementem paktu jest rozporządzenie reagowania na sytuacje kryzysowe oraz spowodowane działaniem siły wyższej. Natomiast gdyby przyjrzeć się całemu dokumentowi oraz poszczególnym jego elementom, to widać, jak bardzo trudno będzie je realizować. Pakt migracyjny jest kompromisem, który miał być złotym środkiem, tyle że w dziedzinie migracji ten złoty środek bardzo trudno znaleźć. Zupełnie inny charakter mają przepływy migracyjne na wschodniej granicy Unii Europejskiej, a więc w Polsce i państwach bałtyckich, inny na południowej – we Włoszech, Hiszpanii, Grecji czy na Malcie, a jeszcze inny w państwach, które nie mają granicy zewnętrznej Unii, jak Niemcy, ale są krajem docelowym dla wielu migrantów. Dlatego realizacja paktu w praktyce będzie bardzo trudna. Podam jeden przykład. Według paktu osoba, która nielegalnie wjedzie na terytorium Unii, ale nie może zostać zidentyfikowana, lub pochodzi z kraju, dla którego uznawalność wniosków uchodźczych jest niska, lub może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa będzie automatycznie kierowana do procedury granicznej. W konsekwencji zostanie uznana za osobę, która tej granicy nie przekroczyła.