Nowy Numer 16/2024 Archiwum

Współcierpienie Ojca

José de Ribera, "Trójca Święta", olej na płótnie, ok. 1635–1636, Muzeum Prado, Madryt

Obraz jest ilustracją dwóch cytatów z Pisma Świętego: z Księgi Izajasza – „Spodobało się Panu zmiażdżyć Go cierpieniem. Jeśli On wyda swe życie na ofiarę za grzechy” (Iz 53,10) i z Ewangelii według św. Łukasza – „Wtedy Jezus zawołał donośnym głosem: Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego” (Łk 23,46). Widzimy więc umęczonego Chrystusa, jak tuż po śmierci, jeszcze z rozkrzyżowanymi rękami, trafia w objęcia Ojca, który czule gładzi Go po głowie. Na ciele Zbawiciela widzimy krwawe rany, a Jego szatą jest całun.

Bardzo często artyści, pokazując mękę Jezusa, przedstawiali jednocześnie cierpienie Jego Matki. Nieco rzadziej natomiast współcierpiący z Synem jest na obrazach Bóg Ojciec. Malarze podejmowali ten temat zwykle wtedy, gdy chcieli pokazać Trójcę Świętą.

Taki motyw w sztuce nosi nazwę Compassio Patris, czyli właśnie współcierpienie Ojca. Czerwona barwa płaszcza Boga Ojca symbolizuje mękę Syna. Twarz Stwórcy, choć spokojna i dostojna, wyraża także ogromny smutek. Bóg patrzy na nas, jakby chciał nam przypomnieć, że Jego Syn cierpiał za nasze grzechy.

Pomiędzy Ojcem i Synem Ribera namalował Ducha Świętego, wyobrażonego pod postacią gołębia. Przyjęcie tej konwencji utrudniło ukazanie współcierpienia trzeciej Osoby Boskiej. Słabo widoczna aureola nad Jej głową ma jednak zaznaczony motyw krzyża, co oczywiście nawiązuje do zbawczej śmierci Chrystusa.
Warto również zwrócić uwagę na aureolę nad głową Boga Ojca. Ma ona trójkątny kształt, co jest symbolem Trójcy Przenajświętszej.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Leszek Śliwa

Zastępca sekretarza redakcji „Gościa Niedzielnego”

Prowadzi stałą rubrykę, w której analizuje malarstwo religijne. Ukończył historię oraz kulturoznawstwo (specjalizacja filmoznawcza) na Uniwersytecie Śląskim. Przez rok uczył historii w liceum. Przez 10 lat pracował w „Gazecie Wyborczej”, najpierw jako dziennikarz sportowy, a potem jako kierownik działu kultury w oddziale katowickim. W „Gościu Niedzielnym” pracuje od 2002 r. Autor książki poświęconej papieżowi Franciszkowi „Franciszek. Papież z końca świata” oraz książki „Jezus. Opowieść na płótnach wielkich mistrzów”, także współautor dwóch innych książek poświęconych malarstwu i kilku tomów „Piłkarskiej Encyklopedii Fuji”. Jego obszar specjalizacji to historia, historia sztuki, dawna broń, film, sport oraz wszystko, co jest związane z Hiszpanią.

Kontakt:
leszek.sliwa@gosc.pl
Więcej artykułów Leszka Śliwy