Nowy numer 13/2024 Archiwum

Owoc zakazany

Tycjan (Tiziano Vecellio), Adam i Ewa, olej na płótnie, ok. 1550, Muzeum Prado (Madryt)

Wtedy rzekł wąż do niewiasty: „(…) wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło”. Wtedy niewiasta spostrzegła, że drzewo to ma owoce dobre do jedzenia, że jest ono rozkoszą dla oczu i że owoce tego drzewa nadają się do zdobycia wiedzy. Zerwała zatem z niego owoc, skosztowała i dała swemu mężowi, który był z nią: a on zjadł. (Rdz 3,4–6).

Pozornie dzieło Tycjana ujmuje temat grzechu pierworodnego w sposób konwencjonalny. Postacie Adama i Ewy znajdują się z dwóch stron drzewa wiadomości dobrego i złego. Ewa bierze do ręki owoc podany jej przez węża. Artysta z Wenecji namalował jednak węża inaczej niż wcześniejsi twórcy. Wąż przybiera na jego obrazie kształty dziecka, ma ludzką głowę i rękę.

W nowy sposób Tycjan namalował również Adama. Jego przechylone, jakby odsuwające się od drzewa, ciało wyraża niepokój i napięcie. Lewą ręką wyraźnie próbuje powstrzymać Ewę, która wydaje się tego gestu nie zauważać.

Tycjan jest uważany za najwybitniejszego przedstawiciela tzw. szkoły weneckiej w malarstwie. Tworzył jednak nie tylko w Wenecji. Był nadwornym malarzem cesarza Karola V i na jego zamówienie pracował również w Bolonii, Rzymie i Augsburgu. Jego twórczość w znacznym stopniu wpłynęła na rozwój malarstwa XVII w. Peter Paul Rubens tak podziwiał Tycjana, że skopiował kilka jego dzieł, m.in. właśnie „Adama i Ewę”.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Leszek Śliwa

Zastępca sekretarza redakcji „Gościa Niedzielnego”

Prowadzi stałą rubrykę, w której analizuje malarstwo religijne. Ukończył historię oraz kulturoznawstwo (specjalizacja filmoznawcza) na Uniwersytecie Śląskim. Przez rok uczył historii w liceum. Przez 10 lat pracował w „Gazecie Wyborczej”, najpierw jako dziennikarz sportowy, a potem jako kierownik działu kultury w oddziale katowickim. W „Gościu Niedzielnym” pracuje od 2002 r. Autor książki poświęconej papieżowi Franciszkowi „Franciszek. Papież z końca świata” oraz książki „Jezus. Opowieść na płótnach wielkich mistrzów”, także współautor dwóch innych książek poświęconych malarstwu i kilku tomów „Piłkarskiej Encyklopedii Fuji”. Jego obszar specjalizacji to historia, historia sztuki, dawna broń, film, sport oraz wszystko, co jest związane z Hiszpanią.

Kontakt:
leszek.sliwa@gosc.pl
Więcej artykułów Leszka Śliwy