Tycjan (Tiziano Vecellio), "Święty Marek na tronie wśród świętych", olej na płótnie, 1510, kościół Santa Maria della Salute, Wenecja
Dżuma szalała w Wenecji. Ludzie żarliwie modlili się o ocalenie. Prosili o wstawiennictwo przede wszystkim świętego Marka, patrona miasta. W modłach nie zapominali też o patronach lekarzy: śś. Kosmie i Damianie, a także o świętych Rochu i Sebastianie, uważanych za patronów chroniących przed morowym powietrzem. W 1510 roku zaraza ustąpiła. Szczęśliwi obywatele postanowili to uczcić, fundując obraz ołtarzowy w kościele Spirito Santo in Isola. Zadanie namalowania dzieła powierzono Tycjanowi.
Wielki artysta namalował tych świętych, o których wstawiennictwo prosili wenecjanie. Zgodnie z intencją fundatorów, szczególnie uhonorował św. Marka. Posłużył się w tym celu sięgającym XIV wieku schematem kompozycyjnym, zwanym sacra conversazione (święta rozmowa). Były to przedstawienia Matki Bożej siedzącej na tronie, otoczonej świętymi. Tycjan zamiast Maryi umieścił na tronie Marka. Z lewej strony Ewangeliście towarzyszą Kosma i Damian, a z prawej – Roch i Sebastian. Strzała wbita w bok Sebastiana, przypominająca o jego męczeńskiej śmierci, jest tylko atrybutem świętego, czyli wyróżnikiem pozwalającym go rozpoznać. Nie pełni żadnej innej roli w kompozycji.
Szczególny hołd świętemu Markowi artysta wzmocnił, umieszczając jego tron na wysokości głów pozostałych świętych.
Sylwetki przedstawionych osób rozmieszczone są symetrycznie. Tycjan postanowił nieco zakłócić tę symetrię, umieszczając z prawej strony wysokie kolumny, których cień przysłania twarz świętego Marka. Ten prosty zabieg ożywia kompozycję i sprawia, że wydaje się ona bardziej dynamiczna.
Dzieło przeniesiono później do innego weneckiego kościoła, Santa Maria della Salute, zbudowanego w XVII wieku też jako wotum dziękczynne po zakończeniu epidemii dżumy.
Dostępna jest część treści. Chcesz więcej?
Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.
Zastępca sekretarza redakcji „Gościa Niedzielnego”
Prowadzi stałą rubrykę, w której analizuje malarstwo religijne. Ukończył historię oraz kulturoznawstwo (specjalizacja filmoznawcza) na Uniwersytecie Śląskim. Przez rok uczył historii w liceum. Przez 10 lat pracował w „Gazecie Wyborczej”, najpierw jako dziennikarz sportowy, a potem jako kierownik działu kultury w oddziale katowickim. W „Gościu Niedzielnym” pracuje od 2002 r. Autor książki poświęconej papieżowi Franciszkowi „Franciszek. Papież z końca świata” oraz książki „Jezus. Opowieść na płótnach wielkich mistrzów”, także współautor dwóch innych książek poświęconych malarstwu i kilku tomów „Piłkarskiej Encyklopedii Fuji”. Jego obszar specjalizacji to historia, historia sztuki, dawna broń, film, sport oraz wszystko, co jest związane z Hiszpanią.