Nowy numer 13/2024 Archiwum

Król królów

Giotto di Bondone, "Tryptyk Stefaneschiego", tempera i olej na desce, ok. 1320, Muzea Watykańskie

Uroczystość Chrystusa Króla ustanowił Pius XI w 1925 roku, ale tradycja przedstawiania Jezusa jako władcy wszechświata jest bardzo stara, sięga starożytności. W sztuce bizantyńskiej wizerunki takie noszą nazwę Chrystus Pantokrator (po grecku: wszechwładny). Pokazują Jezusa na tronie, wznoszącego jedną dłoń w geście błogosławieństwa, drugą trzymającego Pismo Święte.

Tak właśnie, jako Pantokratora, namalował Jezusa Giotto w centralnej części tryptyku ufundowanego przez kardynała Stefaneschiego dla watykańskiej Bazyliki św. Piotra. Zgodnie z zasadami sztuki średniowiecznej, postać Chrystusa, jako najważniejsza, jest znacznie większa od innych namalowanych osób. Okazały tron otaczają aniołowie, tworzący swymi postaciami tzw. mandorlę – owalną aureolę obejmującą całą postać Zbawiciela.

Na dole, w towarzystwie aniołów, artysta namalował fundatora dzieła. Kardynał Giacomo Gaetani Stefaneschi klęczy pokornie na marmurowej posadzce i stara się ucałować stopę Jezusa.
Architektoniczne ramy sceny są udekorowane postaciami Boga Ojca i świętych.

W lewej części tryptyku Giotto przedstawił męczęństwo św. Piotra, ukrzyżowanego głową w dół, a w prawej – św. Pawła, ściętego mieczem.

W tzw. predelli – dolnej części będącej jakby podstawą tryptyku, widzimy Matkę Bożą z Dzieciątkiem. Po obu stronach znajdują się dwaj aniołowie i dwunastu Apostołów.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Leszek Śliwa

Zastępca sekretarza redakcji „Gościa Niedzielnego”

Prowadzi stałą rubrykę, w której analizuje malarstwo religijne. Ukończył historię oraz kulturoznawstwo (specjalizacja filmoznawcza) na Uniwersytecie Śląskim. Przez rok uczył historii w liceum. Przez 10 lat pracował w „Gazecie Wyborczej”, najpierw jako dziennikarz sportowy, a potem jako kierownik działu kultury w oddziale katowickim. W „Gościu Niedzielnym” pracuje od 2002 r. Autor książki poświęconej papieżowi Franciszkowi „Franciszek. Papież z końca świata” oraz książki „Jezus. Opowieść na płótnach wielkich mistrzów”, także współautor dwóch innych książek poświęconych malarstwu i kilku tomów „Piłkarskiej Encyklopedii Fuji”. Jego obszar specjalizacji to historia, historia sztuki, dawna broń, film, sport oraz wszystko, co jest związane z Hiszpanią.

Kontakt:
leszek.sliwa@gosc.pl
Więcej artykułów Leszka Śliwy