Barwna ceremonia, w czasie trwania Drugiego Soboru Watykańskiego, zgromadziła większość kardynałów, patriarchów, arcybiskupów i biskupów Kościoła katolickiego, obecni byli przedstawiciele rządu Ugandy oraz kabaki Bugandy, delegacje wielu krajów Afryki, oraz ponad dwustu duchownych, zakonników i świeckich z Ugandy, ziemi męczenników, zabitych na rozkaz kabaki Mwangi II pod koniec XIX wieku.

Najwięcej egzekucji miało miejsce 3 czerwca 1886 roku w wiosce Namugongo, kilkanaście kilometrów dzisiejszej stolicy, Kampali. Kilkadziesiąt osób zostało poćwiartowanych lub spalonych żywcem. 22 z nich jest dzisiaj świętymi Kościoła katolickiego. 24 było anglikanami.

Ojciec Simon Lourdel, który ochrzcił wielu z nich notował w pamiętniku:

„Patrzyłem na twarze lśniące blaskiem młodzieńczej energii, na których rysowała się rezygnacja, a jednocześnie męska odwaga. I chociaż smutek przepełniał moje serce, myślałem o łasce, jaką Bóg dał misji w Bugandzie, wybierając spośród jej dzieci ofiary, których krew będzie w przyszłości nasieniem chrześcijan”.

Wśród ofiar było 22 katolików i 24 anglikanów.

Kanonizacja Męczenników, zabitych w latach 1885-1886 na rozkaz kabaki Mwangi II, była nie tylko historyczna, ale i przełomowa.

Oprócz tego, że była to pierwsza kanonizacja świętych urodzonych na południe od Sahary, było to również wydarzenie, gdzie po raz pierwszy muzyka afrykańska wybrzmiała w Watykanie.

Człowiekiem, który stał za pieśniami, które stworzyły coś, co nazwano Oratorium, był Josepha Kyagambiddwa.

W trakcie Litanii do Wszystkich Świętych, kardynałowie i patriarchowie kolejno podchodzili do papieża, a następnie postulator sprawy męczenników, posługując się tradycyjną formułą "pilnie, pilniej i najpilniej" (instanter, instantius, instantissime) prosił o ogłoszenie męczenników z Ugandy świętymi.

Jak czytamy w relacji tych zdarzeń, przytaczanych na stronach sanktuariów w Namugongo i  Munyonyo:

"Sekretarz odpowiedział w imieniu Papieża, że ​​Jego Świątobliwość gotów jest spełnić tę prośbę, ale najpierw wezwał do modlitwy i wezwania pomocy Ducha Świętego. Po przerwie na cichą modlitwę Ojciec Święty zaintonował hymn do Ducha Świętego „Veni Creator Spiritus”, który został podjęty i odśpiewany przez wszystkich obecnych.

Następnie wygłosił oficjalne oświadczenie: „Na cześć Trójcy Świętej i Niepodzielnej, dla uwielbienia wiary katolickiej i wzrostu religii chrześcijańskiej; z autorytetu Naszego Pana Jezusa Chrystusa, Świętych Apostołów Piotra i Pawła i Naszego; po dojrzałym namyśle i częstej modlitwie o boskie przewodnictwo i za radą naszych Czcigodnych Braci, obecnych w mieście Kardynałów, Patriarchów, Arcybiskupów i Biskupów Świętego Kościoła Rzymskiego. Dekretujemy i określamy jako Świętych i wpisujemy do Listy Świętych błogosławionego Karola Lwangę, Matthiasa Mulumbę Kalembę i ich dwudziestu towarzyszy.

GN 01/2016 DODANE 30.12.2015 AKTUALIZACJA 03.06.2019

Młodziankowie znad jeziora Nyanza

Andrzej, Mateusz, Poncjan i Denis zostali poszlachtowani, Gonzagę przebito włócznią, a Karol i pozostali spłonęli na wolnym ogniu. Ikonografia przedstawia ich z palmami zwycięstwa. Rzeźby z Namugongo, gdzie doszło do masakry, porażają realizmem.  

Zarządzamy, aby ich pamięć była upamiętniana przez Kościół Powszechny z pobożną pobożnością każdego roku 3 czerwca. W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen".

Po udzieleniu formalnych instrukcji dotyczących oficjalnego zarejestrowania aktu kanonizacji i jego oficjalnej notyfikacji całemu Kościołowi, Ojciec Święty zaintonował „Te Deum”.

Przed rozpoczęciem Mszy św. papieskiej, Paweł VI mówił o szacunku i czci zawsze okazywanym męczennikom, o poczuciu grozy i podziwie, jakie budzi historia ich cierpień i triumf ich zwycięstwa.

„Życie przemija, ale wiara żyje. Przemoc przeciwstawia się męstwu. Przemoc, która dominuje, zostaje pokonana. Męstwo triumfuje w porażce".

Po hołdzie oddanym nowym świętym oraz 23 anglikańskim męczennikom z Ugandy, Papież mówił o owocach ewangelizacji, która zaszczepia w religii chrześcijańskiej „nową formę witalności, wyzwalającą duchowe siły i talenty lokalnej ludności (...) dając im dojrzałą siłę samostanowienia i umożliwiając im pełniejsze wyrażenie, we własny sposób, poprzez sztukę i kultury, swojego szczególnego geniuszu”.

Strona sanktuariów Męczenników Ugandyjskich:

Munyonynyo: http://www.munyonyo-shrine.ug/

Namugongo: https://www.ugandamartyrsshrine.org.ug/