Nowy numer 13/2024 Archiwum

Komisja interwencyjna?

Bez większego rozgłosu 14 listopada ukonstytuowała się, powołana w październiku przez Episkopat Polski, Komisja Historyczna.

Komisja – jak głosi komunikat – „została powołana w celu naukowego badania archiwalnych zasobów Instytutu Pamięci Narodowej dotyczących inwigilacji i represjonowania duchowieństwa katolickiego przez organa bezpieczeństwa PRL”.

Jej przewodniczącym został jeden z najlepszych polskich prawników prof. Wojciech Łączkowski, w przeszłości przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej i członek Rady Polityki Pieniężnej. Jego zastępcą został ks. prof. Jerzy Myszor, historyk z Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, m.in. autor „Leksykonu duchowieństwa represjonowanego w PRL”.

Członkami Komisji są również prof. Zbigniew Cieślak, specjalista od prawa administracyjnego i prodziekan z UKSW w Warszawie, oraz księża profesorowie: Jacek Urban z Krakowa, promotor doktoratu Marka Lasoty o inwigilacji Karola Wojtyły, oraz ks. Bogdan Stanaszek z Sandomierza, autor kilku ważnych monografii na temat losów duchowieństwa w czasach PRL. Komisja tworzy więc interesującą mieszankę wybitnych prawników i doświadczonych historyków, którzy od wielu lat w swych pracach wykorzystują dokumenty zgromadzone w Instytucie Pamięci Narodowej.

Kwestia wykorzystania materiałów, wytworzonych przez bezpiekę PRL, była tematem rozmowy członków Komisji z prezesem IPN Januszem Kurtyką. Członkowie Komisji odmawiają na razie jakichkolwiek komentarzy na temat stojących przed nimi zadań. Jak wynika z komunikatu, opublikowanego po pierwszym spotkaniu przez rzecznika Episkopatu, propozycje głównych kierunków badań zostaną podane do wiadomości publicznej dopiero po ich zatwierdzeniu przez Episkopat Polski.

Z pewnością muszą być także jasno określone kompetencje tej komisji, zarówno co do zakresu terytorialnego, jak i merytorycznego. Czy ma być to komisja badawcza, czy interweniująca w szczególnych przypadkach? Trzeba bowiem przypomnieć, że w wielu diecezjach działają już podobne komisje, które zajmują się badaniem lokalnych archiwów. Pracują także zespoły naukowe na wielu polskich uczelniach. Nieoficjalnie mówi się, że Komisja miałaby zająć się także sprawami dotyczącymi biskupów, którzy w przeszłości mogli mieć kontakty z organami bezpieczeństwa PRL.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Andrzej Grajewski

Dziennikarz „Gościa Niedzielnego”, kierownik działu „Świat”

Doktor nauk politycznych, historyk. W redakcji „Gościa” pracuje od czerwca 1981. W latach 80. był działaczem podziemnych struktur „Solidarności” na Podbeskidziu. Jest autorem wielu publikacji książkowych, w tym: „Agca nie był sam”, „Trudne pojednanie. Stosunki czesko-niemieckie 1989–1999”, „Kompleks Judasza. Kościół zraniony. Chrześcijanie w Europie Środkowo-Wschodniej między oporem a kolaboracją”, „Wygnanie”. Odznaczony Krzyżem Pro Ecclesia et Pontifice, Krzyżem Wolności i Solidarności, Odznaką Honorową Bene Merito. Jego obszar specjalizacji to najnowsza historia Polski i Europy Środkowo-Wschodniej, historia Kościoła, Stolica Apostolska i jej aktywność w świecie współczesnym.

Kontakt:
andrzej.grajewski@gosc.pl
Więcej artykułów Andrzeja Grajewskiego