Żołnierze Wyklęci: Bohaterowie młodsi od "Inki"

Jan Prokopowicz z koleżankami z Liceum Handlowego w Strzyżowie: Fredzią Bukowską, Bogusią Wnęk i Jasią Chroniak.
zdjęcie zbiory J. Prokopowicza

W walce przeciw komunistycznemu reżimowi licznie brali udział nastolatkowie. Wielu z nich było młodszych od "Inki". To oni są bohaterami specjalnego dodatku "Gościa Niedzielnego" i IPN na Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

W czasie najsilniejszego terroru na przełomie lat 40. i 50. XX w., gdy władze rozprawiły się z opozycją polityczną oraz największymi oddziałami podziemia zbrojnego, wtedy na polu walki z komunistycznym reżimem o wolna Polskę pojawili się najmłodsi bohaterowie tego dramatu. Mieli po kilkanaście lat, a w sercach zapisaną historię bohaterstwa wojennego Szarych Szeregów. Większość z nich w czasie niedawnej wojny miała po kilka lat, byli za młodzi, by brać udział w walce z okupantem. Teraz jednak, gdy - jak pisał jeden z dowódców antykomunistycznego powstania - "Polskę zalała czerwona zaraza" - chcieli walczyć o swój kraj, swoje miejsce, swój dom. Wielu z nich zakładało tajne stowarzyszenia, kolportowało antykomunistyczne ulotki, ale byli i tacy, którzy walczyli z bronią w ręku. Około tysiąca młodzieżowych organizacji niepodległościowych skupiało w tym czasie kilkanaście tysięcy nastolatków. Ogromną rolę w tym ruchu zwanym "drugą konspiracją" odegrało katolickie harcerstwo, jednak grup sprzeciwiających się sowietyzacji Polski było znacznie więcej.

Przeczytaj też: Żołnierze Wyklęci: "Jak katoliccy harcerze walczyli z bolszewickim kłamstwem".

Wraz z najnowszym numerem "Gościa Niedzielnego" oddajemy w wasze ręce specjalny dodatek przygotowany razem z Instytutem Pamięci Narodowej, w całości poświęcony najmłodszym z Żołnierzy Wyklętych. Wciąż niewiele o nich się mówi, wciąż jeszcze nie wspominają o nich podręczniki szkolne. Tymczasem byli to bohaterowie, którzy zaryzykowali swoje życie w walce o wolność. Wielu z nich było młodszych od słynnej Inki.

W dodatku przeczytasz wstrząsające historie niektórych z nich, m.in. grupy przyjaciół z Moszczenicy, której działalność rozpoczęły trzy przyjaciółki. Poznasz losy Leona Machini i innych śląskich katolickich harcerzy, którzy bezkompromisowo walczyli z komunistycznym kłamstwem, za co wielu z nich poddano brutalnym metodom przesłuchań i trafiło do więzienia. Przeczytasz też o wielu innych nastolatkach, którzy odważnie bronili tego, co było dla nich najcenniejsze.

Teksty z dodatku "Młodzi, Niezłomni, Wyklęci" znajdziesz: