Nowy numer 13/2024 Archiwum

Tureckie przekleństwo

Starcie dwóch ideologii od dekad marnuje energię Turków. Religia laicyzmu i religia islamskiego demo-totalitaryzmu. Strażnikiem pierwszej zawsze była armia. Strażnikiem drugiej jest rosnący w siłę nowy sułtan.

Zaczynałem akurat lekturę „Dziwnej myśli w mej głowie”, ostatniej powieści tureckiego pisarza Orhana Pamuka, gdy dotarły wieści o wojskowym zamachu stanu w Turcji. Niewykluczone, że był on ustawką prezydenta Erdoğana po to, by umocnić swoją władzę i pozbyć się niepokornych dowódców, a przy okazji sędziów i urzędników. W każdym razie po raz pierwszy pucz wojskowy w Turcji „nie wypalił” – o ile w ogóle miał się udać. Dotąd armia, gdy uznała, że naruszony jest „święty” laicki porządek, skutecznie usuwała islamizujących przywódców. Tym razem nieskrywający ambicji sułtańskich Erdoğan triumfuje. I jedna, i druga strona tego cywilizacyjnego wręcz starcia niewiele ma wspólnego z demokracją. Orhan Pamuk w swoich powieściach pokazuje, jak bardzo ten wewnętrzny konflikt paraliżuje społeczeństwo. Przykład pisarza, który ze Stambułu musiał uciekać do USA (oskarżony o zdradę tureckości), pokazuje coś, co łączy obie walczące ze sobą ideologie: kłamstwo o własnej historii. Pamuk jako jeden z niewielu miał odwagę powiedzieć, że w jego kraju sto lat temu wymordowano milion Ormian i że do dziś prowadzone są czystki wśród Kurdów. Mówienia głośno o tych sprawach nie wybacza żadna turecka władza: ani generał, ani sułtan.

Dostępne jest 15% treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Jacek Dziedzina

Zastępca redaktora naczelnego

W „Gościu" od 2006 r. Studia z socjologii ukończył w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Pracował m.in. w Instytucie Kultury Polskiej przy Ambasadzie RP w Londynie. Laureat nagrody Grand Press 2011 w kategorii Publicystyka. Autor reportaży zagranicznych, m.in. z Wietnamu, Libanu, Syrii, Izraela, Kosowa, USA, Cypru, Turcji, Irlandii, Mołdawii, Białorusi i innych. Publikował w „Do Rzeczy", „Rzeczpospolitej" („Plus Minus") i portalu Onet.pl. Autor książek, m.in. „Mocowałem się z Bogiem” (wywiad rzeka z ks. Henrykiem Bolczykiem) i „Psycholog w konfesjonale” (wywiad rzeka z ks. Markiem Dziewieckim). Prowadzi również własną działalność wydawniczą. Interesuje się historią najnowszą, stosunkami międzynarodowymi, teologią, literaturą faktu, filmem i muzyką liturgiczną. Obszary specjalizacji: analizy dotyczące Bliskiego Wschodu, Bałkanów, Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych, a także wywiady i publicystyka poświęcone życiu Kościoła na świecie i nowej ewangelizacji.

Kontakt:
jacek.dziedzina@gosc.pl
Więcej artykułów Jacka Dziedziny