Polska potrzebuje około 13 mld metrów sześciennych gazu rocznie (dane z 2007 r.), a prognozy mówią, że zapotrzebowanie to będzie w kolejnych latach rosło. Niektóre z nich zakładają, że już w 2010 r. będzie ono wynosiło od 16,5 do 19 mld metrów sześciennych rocznie. Dziś trudno oszacować, jaki dokładnie będzie wpływ globalnego kryzysu gospodarczego na zużycie tego surowca w naszym kraju. W każdym razie to zużycie gazu w przemyśle przesądzi o wielkości naszego zapotrzebowania na ten surowiec. Według danych za 2007 rok, przemysł polski wykorzystał 73 proc. wydobywanego i dostarczanego nam gazu, zaś gospodarstwa domowe zużyły z tej puli zaledwie 27 proc. Gdy mowa jest o celach przemysłowych, to chodzi głównie o przemysł chemiczny (m.in. Orlen i Zakłady Azotowe Puławy), bo polska energetyka oparta jest na węglu.

Skąd mamy gaz?
Około 35 proc. zapotrzebowania pokrywane jest ze źródeł krajowych, głównie z wydobycia, ale niewielka część potrzeb zaspokajana jest także dzięki gazowi pochodzącemu z odmetanowania kopalń węgla. Skąd bierzemy brakujące dwie trzecie? Niemal w całości z Rosji. Przez Białoruś i Ukrainę trafia do nas z Rosji prawie połowa zużywanego w Polsce gazu. Mniejsze ilości otrzymujemy z Azji Środkowej, czyli z Kazachstanu, Turkmenistanu i Uzbekistanu, ale gaz ten płynie do nas dzięki kontraktowi z firmą RosUkrEnergo AG, która formalnie zarejestrowana jest w Szwajcarii, ale faktycznie kontrolowana jest przez rosyjskiego giganta paliwowego Gazprom. (Umowa z nią wygasa z końcem bieżącego roku i zdaje się, że czekają nas ciężkie negocjacje...). Jeszcze mniejsze dostawy gazu nadchodzą do nas z Niemiec, ale to także jest gaz wydobywany w Rosji, a tylko jego dostawca jest niemiecki. Śladowe w skali naszych potrzeb ilości gazu otrzymaliśmy w ostatnich latach do Polski z innych krajów, takich jak Czechy czy Ukraina.

Wielkie rury
Gaz płynie do Polski głównie przez granice z Białorusią i Ukrainą. Potężny gazociąg jamalski, który liczy ponad 4 tys. km i łączy Niemcy z zachodniosyberyjskimi złożami na Półwyspie Jamalskim, wchodzi do Polski na granicy polsko-białoruskiej w Kondratkach, przechodzi przez Zambrów, Ciechanów, Włocławek i Szamotuły (w tych miejscowościach usytuowane są tłocznie), a następnie biegnie do granicy niemieckiej i przebija ją mniej więcej u zbiegu granic województw: zachodniopomorskiego i lubuskiego. Polski odcinek liczy 680 km. Na tej trasie gazociąg jamalski przecina 32 linie kolejowe, 246 dróg, 108 mniejszych cieków wodnych i 7 szerszych rzek, w tym Wisłę i Odrę. Oczywiście magistrala ta nie służy wyłącznie zaopatrzeniu Niemiec, ale dostarcza gaz także do Polski i na Białoruś. Na podstawie kontraktu jamalskiego, ważnego do 2022 r., Polska sprowadza z Rosji około 7 mld metrów sześciennych gazu rocznie. To zaspokaja mniej więcej połowę naszych potrzeb, przy czym część gazu odbieranego na podstawie kontraktu jamalskiego otrzymujemy innymi gazociągami niż słynny Jamał.