Jarosław Dudała: Czy Kościół może zmieniać swoje nauczanie? A jeśli tak, to w jakim zakresie i pod jakimi warunkami?

Ks. prof. Jacek Kempa: Kościół nie ma swojego nauczania, tylko głosi Ewangelię. Ma więc obowiązek zachowania wierności wobec Ewangelii i jej źródła, którym jest Bóg i pełnia prawdy objawiona w Chrystusie. To jest punkt pierwszy.

Punkt drugi dotyczy odniesienia tego źródła do pytań, które przynosi historia, które przynosi codzienność. A jest wiele pytań, na które nie ma w Ewangelii odpowiedzi wprost. Wtedy Kościół czuje się zobowiązany, żeby odnajdywać jak najlepsze odpowiedzi zgodne z Bożym Objawieniem. I tu zaczynają się trudności.

Do jakiego punktu Kościół może więc zmieniać swoje stanowisko w nauczaniu treści wiary, a od którego momentu byłaby to już niewierność Chrystusowi?

Pyta Pan tak, jakby kryteria tego rozróżnienia były nam gdzieś objawione... A tak nie jest. To my – tj. Kościół – staramy się je wypracowywać. Wieki teologii Kościoła to wieki próby odpowiadania dokładnie na to pytanie: w jakim zakresie i kiedy można coś zmieniać, bądź lepiej: w jakim zakresie i kiedy możemy być przekonani, że za jakimiś zmianami stoi Bóg?

Jako przykład podałbym regułę św. Wincentego z Lerynu, czyli pisarza kościelnego z V wieku. On mówił, że należy przyjąć w wierze jako prawdę to, co jest przyjmowane w Kościele zawsze, wszędzie i przez wszystkich. Piękna zasada, tylko… jak ją wprowadzić w życie? Jak ją odnieść np. do takiego sporu, jak ten, który rozgorzał w Kościele ponad wiek wcześniej, kiedy Kościół był podzielony co do tajemnicy Chrystusa i w dużej części przyjmował stanowisko Ariusza, które zostało potem odrzucone jak błędne?

Tak więc kryteria tego, co wolno, a czego nie wolno i kiedy się powinno coś przyjmować a kiedy nie, to w części tylko tezy robocze. Nad nimi też trwa dyskusja, czy i dlaczego je zmieniać.