Nie zgadzam się z tezą, że 95 proc. decyzji człowieka podejmowanych jest nieświadomie i steruje nimi podświadomość. Którzy psychologowie i na jakiej podstawie twierdzą coś takiego? Po pierwsze, teorii psychologicznych jest dziś bardzo wiele. I trudno je ze sobą pogodzić. U podstaw różnych szkół psychologicznych stoi zawsze fundamentalna sprawa rozumienia tego, kim jest człowiek, czyli określona antropologia. A to już nie jest kwestia naukowa, ale światopoglądowa, czyli należąca do obszaru filozofii i religii. Po drugie, nawet jeśli odwołujemy się do freudowskiej teorii podświadomości, to jest w niej nieco racji, ale tylko nieco. Zapewne istnieje jakaś część naszej psychiki, nad którą nie mamy kontroli. Ale skąd przekonanie, że podświadomość odpowiada za prawie wszystkie decyzje człowieka? Skoro mówimy o nieświadomości, to jak ustalić zakres jej oddziaływania? Nie da się zmierzyć czegoś, co jest niedostępne. Nie oznacza to bynajmniej, że całą psychologię freudowską należy uznać za zbędną. Doceniając znaczenie, trzeba jasno określić jej granice. Chrześcijańska wizja człowieka nie godzi się na determinizm, który neguje wolną wolę człowieka. Jeśli przyjąć założenie, że wszystkie nasze decyzje są efektem podświadomości, wtedy nie można by mówić ani o grzechu, ani o dobru, ani o sumieniu. Czyli moglibyśmy wyrzucić do kosza etykę i odpowiedzialność. Bywają takie zaburzenia psychiczne, które znoszą odpowiedzialność za popełnione czyny. Jednak w zdecydowanej większości przypadków, niezależnie od tego, co nosimy w podświadomości, odpowiadamy za swoje czyny.