Matka Boża Kodeńska – Matka Jedności

Zielona ściana wschodnia, ocean lasów i tysiące komarów. Kwadrans drogi do oddalonego o 15 kilometrów monasteru w Jabłecznej. Śliczne sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Kodeńskiej, Matki Jedności, przyciąga tłumy. Dwukrotnie widziałem, jak wypełniali je szczelnie młodzi ludzie. Długo rozmawiałem z misjonarzami, którzy po powrocie z Kanady czy Ameryki Południowej znaleźli tu miejsce odpoczynku. Oblaci Maryi Niepokalanej są gospodarzami miejsca. A właściwie pomocnikami, bo prawdziwą Gospodynią jest bez wątpienia Maryja Kodeńska.

Czwarty właściciel Kodnia, książę Mikołaj Sapieha, był wojewodą brzesko-litewskim i mińskim, czyli rządził praktycznie obszarem dzisiejszej Białorusi. W 1629 roku rozpoczął budowę świątyni w rynku miasta. Efektem choroby, na którą zapadł, był paraliż. Namówiony przez żonę wyruszył na niezwykle męczącą pielgrzymkę do Wiecznego Miasta. Tu spotkał papieża Urbana VIII i uczestniczył w Mszy odprawianej w jego prywatnej kaplicy. Zwrócił w niej uwagę na wizerunek Matki Bożej Gregoriańskiej, wedle tradycji namalowany w VI w. przez św. Augustyna z Canterbury. Modląc się przed nim… doznał łaski całkowitego uzdrowienia. Wówczas w jego głowie zakiełkował chytry plan: wizerunek musi trafić do Kodnia.

Ponieważ nie udało się „po dobroci”, Sapieha kwotą 500 złotych dukatów przekupił zakrystianina, a ten wyciął obraz z ram. Ruszył pościg, starając się zatrzymać zuchwalca. Nadaremno.

Sapieha zapłacił wysoką cenę: został obłożony ekskomuniką, a po śmierci nie mógł liczyć na pochowanie w poświęconej ziemi. Gdy w 1636 roku ponownie stanął twarzą w twarz z Urbanem VIII i wyjaśnił mu przyczyny zuchwałej kradzieży, papież cofnął ekskomunikę i nakazał wymazanie aktu rzucenia klątwy.