Jedna strategia

Istniały dwie strategie, jakie stosowali okupanci wobec narodu wybranego. Hellenistyczna dynastia Seleucydów koncentrowała się przede wszystkim na wprowadzaniu zmian kulturowych, pozwalając Żydom na zachowanie elementów politycznej wolności. Rzymianie, którzy nastąpili po Grekach, wymagali politycznego podporządkowania, równocześnie jednak dając Izraelitom możliwość zachowania w mniejszym lub większym stopniu własnej kultury. Czytając Księgi Machabejskie, odnoszę wrażenie, że okupacja hellenistyczna była o wiele bardziej uciążliwa dla narodu wybranego, a tym samym niebezpieczniejsza niż dominacja rzymska. To zmiany kulturowe, a nie polityczne, mocniej dotykały tożsamości Żydów, co pokazuje późniejsza historia Izraela rozsianego w diasporze. Pewnie właśnie dlatego kulturowa okupacja wzbudziła tak zdecydowany sprzeciw, który nie tylko zrodził męczenników, ale również był zarzewiem zbrojnego oporu przed okupantem. Naród może przeżyć bez własnych granic, bez własnego rządu, bez politycznych przywódców, ale nie przetrwa bez własnej kultury, która wyraża się zarówno we wspólnym języku, wartościach, jak i tej samej wierze.

Kultura nie jest czymś drugorzędnym, nie jest dodatkiem, na który możemy sobie pozwolić, gdy już mamy wszystko inne. Oddanie pola kultury jest początkiem pozbycia się wolności – przede wszystkim wolności duchowej. Czym powinniśmy się kierować, kształtując naszą kulturę? Odpowiedź dla katolika jest bardzo prosta, bo mamy jedną strategię. Kiedyś to samo pytanie postawił sobie amerykański profesor literatury, konwertyta John Senior: „Czymże jest kultura chrześcijańska?”. I odpowiedział z całą prostotą: „Zasadniczo to właśnie Msza. I nie jest to czyjaś teoria, opinia czy pobożne życzenie, ale fakt stanowiący jądro dwóch tysięcy lat historii”. Podobnie jak w Księdze Machabeuszy – to właśnie Msza, czyli ofiara składana Bogu, będzie źródłem męstwa zarówno w męczeństwie, jak i w walce.

oceń artykuł