To nie jest papież jednej opcji w Kościele. Rozmowa z o. Dominikiem Jarczewskim OP

Magdalena Dobrzyniak: Czego możemy się spodziewać po papieżu, który wybrał sobie na imię Leon?

o. Dominik Jarczewski OP: To rzeczywiście zapewne nie pierwsze imię, które pojawiało się w spekulacjach co do nowego papieża. Przyjęło się, że to imię ma wyrażać nawiązanie do jednego z poprzedników. Mówiło się więc o Franciszku II, Janie Pawle III, Pawle VII… Leon nie pojawiał się w tych spekulacjach – powiedzmy sobie od razu: upraszczających i polityzujących. Choć chyba parę dni temu któryś z moich braci rzucił myśl: a może Leon XIV? Szukając więc nawiązań do poprzedników, osobiście bardzo szanuję Leona XIII, który podjął wreszcie dialog Kościoła ze światem współczesnym. W dużym uproszczeniu, cały XIX wiek w historii Kościoła to był jeden wielki konflikt z światem nowoczesnym. Raz przybierał on formę prześladowania (kampanie napoleońskie), innym razem ostrej opozycji i odrzucania wszystkiego, co nowe, bez głębszej refleksji. Innym jeszcze razem trwanie w pewnych ramach sprzed 200-300 lat i udawanie, że świat się nie zmienił, ale przez to też coraz bardziej tracąc – już nie w kategoriach politycznych, ale duszpasterskich – ludzi, którzy w tym świecie żyli i potrzebowali, by Kościół im towarzyszył. Leon XIII to był papież, który otwarcie spojrzał w oczy współczesności – w sposób krytyczny: to znaczy, przyjmując to, co dobre, ale też krytykując zło i biorąc w obronę tych, którzy znaleźli się na marginesie postępu, byli instrumentalizowani, manipulowani różnymi ideologiami. Zapamiętamy go, w tym kontekście, jako papieża od spraw społecznych. Ale też teologicznych: zawdzięczamy mu odrodzenie studiów tomistycznych i ostatecznie przywrócenie Kościołowi geniuszu Tomasza z Akwinu, ale tego autentycznego, a nie przerabianego i zniekształcanego przez kolejne pokolenia teologów.