Książka Michała Jagiełły Narody i narodowości, będąca pierwszym tomem cyklu, prezentuje, jak w polskiej publicystyce od XVIII wieku do 1918 roku postrzegano Rusinów, Litwinów i Białorusinów.

Autor – poeta, taternik, historyk literatury – interesująco pokazuje, jak budziło się poczucie świadomości narodowej u wspomnianych nacji, ale też jak my sami definiowaliśmy pojęcie „naród polski”.