Nowy numer 13/2024 Archiwum

Sprawa honoru

Węgrom, którzy pomagali nam w najbardziej mrocznej godzinie historii, poświęcony jest dwujęzyczny album Krystyny i Grzegorza Łubczyków: Pamięć. Polscy uchodźcy na Węgrzech 1939–1946 r., wydany przez Oficynę Wydawniczą Rytm.

O wartości tej publikacji stanowią zarówno ciekawe teksty, opisujące różne aspekty węgierskiej pomocy, jak i setki zdjęć dokumentujących tamten niezwykły czas. Jeśli dodać, że kraj, który nam pomagał, był oficjalnym sojusznikiem naszego wroga, otrzymamy obraz wydarzenia świadczącego, że ludzkie serca i sumienia potrafią przełamywać nawet twarde reguły rządzące światową polityką.

Od września 1939 r. do końca 1944 r. przebywało na Węgrzech blisko 130 tys. polskich uchodźców, głównie żołnierzy, którzy we wrześniu 1939 r. docierali tam przez przełęcze karpackie. Gdy Hitler wraz ze Stalinem ogłaszali koniec „bękarta traktatu wersalskiego”, premier Pál Teleki odrzucał ofertę pomocy wojskom niemieckim słowami: „Ze strony Węgier jest sprawą honoru narodowego nie brać udziału w jakiejkolwiek akcji zbrojnej przeciwko Polsce”.

Polacy byli rozmieszczeni w obozach, skąd dzięki pomocy i życzliwości Węgrów blisko 80 tys. żołnierzy przedostało się na Zachód. Hasło: „Każdy przyzwoity Węgier ma swojego Polaka” mobilizowało ludzi z różnych grup społecznych do pomocy Polakom. Nawet po latach trudno przeglądać karty tej publikacji bez wzruszenia.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Andrzej Grajewski

Dziennikarz „Gościa Niedzielnego”, kierownik działu „Świat”

Doktor nauk politycznych, historyk. W redakcji „Gościa” pracuje od czerwca 1981. W latach 80. był działaczem podziemnych struktur „Solidarności” na Podbeskidziu. Jest autorem wielu publikacji książkowych, w tym: „Agca nie był sam”, „Trudne pojednanie. Stosunki czesko-niemieckie 1989–1999”, „Kompleks Judasza. Kościół zraniony. Chrześcijanie w Europie Środkowo-Wschodniej między oporem a kolaboracją”, „Wygnanie”. Odznaczony Krzyżem Pro Ecclesia et Pontifice, Krzyżem Wolności i Solidarności, Odznaką Honorową Bene Merito. Jego obszar specjalizacji to najnowsza historia Polski i Europy Środkowo-Wschodniej, historia Kościoła, Stolica Apostolska i jej aktywność w świecie współczesnym.

Kontakt:
andrzej.grajewski@gosc.pl
Więcej artykułów Andrzeja Grajewskiego