Wielki papież

Tylko kilku papieży w historii otrzymało przydomek „wielki”. Jednym z nich był św. Grzegorz (540–604), pierwszy papież, który przyjął takie imię. Na obrazach przeważnie jest on przedstawiany w szatach pontyfikalnych. Otwarta księga leżąca na kolanach wielkiego papieża ma przypominać o jego zasługach jako doktora Kościoła.

Tak właśnie św. Grzegorza Wielkiego namalował również Guercino. Papież spogląda na lecącego nad nim białego gołębia, symbolizującego Ducha Świętego. To oczywiście oznacza, że reformy podejmowane przez św. Grzegorza miały swe źródło właśnie w Duchu Świętym.

Obraz powstał na zamówienie kard. Ludovico Ludoviciego, bratanka papieża Grzegorza XV. Alessandro Ludovici, wybrany na papieża 9 lutego 1621 roku, zmarł jeszcze przed powstaniem obrazu, 8 lipca 1623 r. Podczas swego krótkiego pontyfikatu 12 marca 1622 r. kanonizował m. in. dwóch najwybitniejszych jezuitów – założyciela Towarzystwa Jezusowego Ignacego Loyolę i wielkiego misjonarza Azji - Franciszka Ksawerego. Obu świętych widzimy na obrazie Guercino. Stoją przy tronie papieskim. Św. Ignacy, z lewej strony, trzyma księgę, co przypomina o napisanych przez niego „Ćwiczeniach duchowych”.

Św. Franciszek Ksawery, z lilią (symbolem czystości) w ręce, stoi z prawej strony. Świętym towarzyszą aniołowie i putta. Portret Grzegorza I Wielkiego i świętych jezuickich jest więc pośmiertnym hołdem złożonym papieżowi Grzegorzowi XV. Grzegorz Wielki był dla niego inspiracją, z myślą o nim przyjął to samo imię. Z kolei wyniesienie na ołtarze świętych jezuickich było najbardziej znaczącym osiągnięciem jego krótkiego pontyfikatu.