Boże, coś Polskę…

W wykonaniu Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego usłyszymy dwanaście pieśni.

Boże, coś Polskę
Utwór napisano na cześć… cara Rosji Aleksandra I. Autorem był Alojzy Feliński, niegdyś adiutant Tadeusza Kościuszki. Wiersz, inspirowany angielskim hymnem państwowym, powstał na pierwszą rocznicę utworzenia Królestwa Kongresowego 20 lipca 1816 r. i nosił tytuł „Pieśń narodowa za pomyślność króla”. Refren kończył się słowami: „Naszego króla zachowaj nam, Panie”. Już kilka lat później do tekstu Felińskiego dodano dwie zwrotki „Hymnu do Boga o zachowanie wolności”, napisanego przez Antoniego Góreckiego, a koniec refrenu Felińskiego zaczęto śpiewać: „Naszą ojczyznę racz nam wrócić, Panie”. Zapożyczono też melodię najpierw ze starego hejnału „Bądź pozdrowiona, Panienko Maryjo”, a później z pieśni „Serdeczna Matko”. Po odzyskaniu niepodległości refren kończono słowami „Ojczyznę wolną pobłogosław, Panie”, a w czasach okupacji i w PRL śpiewano „Ojczyznę wolną racz nam wrócić, Panie”.

Warszawianka
Poeta francuski Casimir François Delavigne, zainspirowany powstaniem listopadowym, napisał w 1831 r. wiersz „La Varsovienne”. Utwór przetłumaczył poeta i historyk Karol Sienkiewicz, brat dziadka Henryka Sienkiewicza. Autorem muzyki jest wybitny kompozytor Karol Kurpiński, który dyrygował prawykonaniem utworu w Teatrze Narodowym w Warszawie 5 kwietnia 1831 r.

Witaj, majowa jutrzenko
Wiersz, upamiętniający Konstytucję uchwaloną 3 maja 1791 r., napisał w 1831 r. Rajnold Suchodolski, poeta, uczestnik powstania listopadowego, w którym zginął.

Jak to na wojence ładnie
Ten anonimowy utwór jest zlepkiem różnych piosenek żołnierskich popularnych w XVIII i XIX w. Najwięcej zaczerpnął z pieśni „Żołnierz ochoczy”.

Rota
Rotę napisała w 1908 r. Maria Konopnicka, oburzona germanizacją w zaborze niemieckim. Dwa lata później muzykę dopisał sławny kompozytor Feliks Nowowiejski. Utwór wykonano po raz pierwszy w Krakowie w lipcu 1910 r. z okazji odsłonięcia pomnika Grunwaldzkiego.

Pierwsza kadrowa
Piosenka Pierwszej Kompanii Kadrowej pododdziału piechoty utworzonego 3 sierpnia 1914 r. w Krakowie przez Józefa Piłsudskiego jako zalążek Legionów. Słowa napisał w sierpniu 1914 r. jeden z żołnierzy, Tadeusz Ostrowski „Oster”. Jako melodię wykorzystano popularną piosenkę „Siwa gąska, siwa, po Dunaju pływa”.