W 1996 otrzymał nominację na biskupa pomocniczego Paderbornu, a w 2001 r. został przeniesiony na biskupstwo Trewiru.

W listopadzie 2007 został następcą kardynała Friedricha Wettera w Monachium i Fryzyndze. Jest autorem m.in. książki „Kapitał. Mowa w obronie człowieka”, ważnej polemiki z różnymi nurtami marksizmu, a także krytycznej analizy współczesności.

Uchodził za jednego z konsultantów papieskiej encykliki „Caritas in veritate”.