Powrót do strony
  • nasze media
  • Kontakt
SUBSKRYBUJ zaloguj się
PROFIL UŻYTKOWNIKA
Wygląda na to, że nie jesteś jeszcze zalogowany.
zaloguj się
lub
zarejestruj się
Informacje o kościele, diecezjach, opinie publicystyka katolickich dziennikarzy.
  • Nowy numer
  • Kościół
  • Polska
  • Świat
  • Kultura
  • Nauka
  • Opinie
  • Diecezje
    • Bielsko-Żywiecka
    • Gdańska
    • Gliwicka
    • Elbląska
    • Katowicka
    • Koszalińsko-Kołobrzeska
    • Krakowska
    • Legnicka
    • Lubelska
    • Łowicka
    • Opolska
    • Płocka
    • Radomska
    • Sandomierska
    • Świdnicka
    • Tarnowska
    • Warmińska
    • Warszawska
    • Wrocławska
    • Zielonogórsko-Gorzowska
  • Więcej
    • Biblia
    • Liturgia
    • Serwisy specjalne
    • Felietony
    • Retro Gość
    • Smaki życia
    • Podcasty
    • Wideo
    • Z bliska
    • Quizy
    • Patronaty
    • Foto Gość
    • Archiwum GN
    • Historia Kościoła
    • Gość Extra
    • Prenumerata

Najnowsze Wydania

  • GN 46/2025
    GN 46/2025 Dokument:(9491720,Błogosławieni ubodzy)
  • GN 45/2025
    GN 45/2025 Dokument:(9483911,Nie do opowiedzenia)
  • GN 44/2025
    GN 44/2025 Dokument:(9477129,O szarej godzinie)
  • Historia Kościoła (12) 06/2025
    Historia Kościoła (12) 06/2025 Dokument:(9471760,Sobór sprawił, że ludzie znowu zaczęli mieć pytania do Kościoła. Edytorial nowego wydania)
  • GN 43/2025
    GN 43/2025 Dokument:(9469044,Rodzina – sens i stabilność)
www.gosc.pl → Tygodnik Gość Niedzielny → Historia → Ostatnie powstanie

Ostatnie powstanie przejdź do galerii

Bunt mieszkańców Poznania w czerwcu 1956 r., stłumiony krwawo przez władze, był jednym z najważniejszych wydarzeń w historii powojennej Polski. Przez długi czas niedocenianym.

 

Poznański Czerwiec w pamięci Polaków był w dużym stopniu przesłonięty o kilka miesięcy późniejszym Październikiem, ruchem ogólnokrajowym, z udziałem intelektualistów, studentów, którzy pisali potem o tym w prasie, książkach, wspomnieniach. O pamięć o robotniczym przede wszystkim buncie upomniała się dopiero „Solidarność”. W 1981 r. wzniesiono pomnik Ofiar Poznańskiego Czerwca. Na Poznański Czerwiec można jednak patrzeć jako na wydarzenia przełomowe, graniczne, kończące pewną epokę i zarazem zaczynające nową.

Barykady i czołgi
Z jednej strony Czerwiec stanowi ostatnią odsłonę tradycji zbrojnego oporu wobec władzy, tradycji podziemia niepodległościowego, insurekcji. Z drugiej strony wystąpienie poznańskich robotników ukształtowało wzorzec masowych protestów przeciw komunistycznym władzom, które będą się powtarzały w następnych dekadach PRL.

W zachowaniach uczestników poznańskiego buntu odnaleźć można wątki i wzory charakterystyczne dla tradycji walki zbrojnej z okupantem. Robotnicy i mieszkańcy miasta przejmowali broń, czy to od milicjantów, którzy – przynajmniej na początku – nie chcieli tłumić demonstracji, czy też ze zdobytego więzienia. Budowano barykady, próbowano zdobyć czołgi i skierować je do walki o gmach Urzędu Bezpieczeństwa przy ulicy Kochanowskiego, który przez wiele godzin oblegano. Grupy młodych, uzbrojonych ludzi na samochodach ciężarowych rozbrajały komisariaty i posterunki Milicji Obywatelskiej. Dotarły także poza Poznań – do Puszczykowa, Mosiny, Czempinia. Z raportów wojskowych wynika, że jeszcze we wczesnych godzinach porannych 30 czerwca (a więc w dwie doby po wyjściu robotników na ulice!) demonstranci oddawali strzały ze strychów i dachów domów. Są to wszystko wzory insurekcyjne, przypominające zachowania z powstania warszawskiego czy też wielkopolskiego.

W tym sensie w poznańskim buncie można dostrzec ostatnie powstanie narodowe. Oczywiście – z licznymi zastrzeżeniami, które historyk musi poczynić. Było to zjawisko krótkotrwałe, brak w nim elementów organizacji, które są charakterystyczne dla wielu innych zrywów insurekcyjnych. Jednak samo podjęcie walki zbrojnej oraz przekonanie wyrażane przez wielu ludzi na ulicach Poznania, że biorą oni udział w narodowym powstaniu, uprawniają do sformułowania takiej oceny. Jak wynika z wielu dokumentów, w mieście rozeszły się pogłoski, iż poznaniacy nie są sami, podobne bunty wybuchły w innych miastach Polski, a budynek Urzędu Bezpieczeństwa jest ostatnim broniącym się komunistycznym gmachem w Polsce.

Dziękujemy, że z nami jesteś

To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.

Czytasz fragment artykułu

Subskrybuj i czytaj całość

już od 14,90 zł

Poznaj pełną ofertę SUBSKRYPCJI

Masz subskrypcję? zaloguj się
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.
« ‹ 1 › »
Ostatnie powstanie

WIARA.PL DODANE 25.05.2012

Ostatnie powstanie

​Bunt mieszkańców Poznania w czerwcu 1956 r., stłumiony krwawo przez władze, był jednym z najważniejszych wydarzeń w historii powojennej Polski. Przez długi czas niedocenianym.  
oceń artykuł Pobieranie..

Paweł Machcewicz, historyk, pracuje w Instytucie Studiów Politycznych PAN i Collegium Civitas, autor książki „Polski rok 1956”

|

14.06.2006 13:50 GN 25/2006

publikacja 14.06.2006 13:50

FB Twitter
drukuj wyślij zachowaj

Paweł Machcewicz, historyk, pracuje w Instytucie Studiów Politycznych PAN i Collegium Civitas, autor książki „Polski rok 1956”

Polecane w subskrypcji

  • Izabela Portugalska ze św. Elżbietą Węgierską. XV-wieczne dzieło Petrusa Christusa
    • W ramach
    • Leszek Śliwa
    Izabela Portugalska ze św. Elżbietą Węgierską. XV-wieczne dzieło Petrusa Christusa
  • Matka nie konkuruje z Synem. O czym mówi najnowsza nota Watykanu o Maryi?
    • Kościół
    • ks. Tomasz Jaklewicz
    Matka nie konkuruje z Synem. O czym mówi najnowsza nota Watykanu o Maryi?
  • Ks. Mirosław Tosza: Ubóstwo zaprasza nas do relacji. Tym, co je zabija, jest poczucie sytości, tego, że nie potrzebujemy się nawzajem
    • Rozmowa
    • Marcin Jakimowicz
    Ks. Mirosław Tosza: Ubóstwo zaprasza nas do relacji. Tym, co je zabija, jest poczucie sytości, tego, że nie potrzebujemy się nawzajem
  • Przez żołądek do serca. Ponad 3 miliony posiłków rocznie przygotowuje Caritas Polska dla potrzebujących
    • Światowy Dzień Ubogich
    • Marcin Jakimowicz
    Przez żołądek do serca. Ponad 3 miliony posiłków rocznie przygotowuje Caritas Polska dla potrzebujących

E-sklep

  • Nowości
  • Książki
  • Pozostałe
  • Historia Kościoła nr 06/2025
    Historia Kościoła nr 06/2025
  • Mały Gość Niedzielny nr 11/2025
    Mały Gość Niedzielny nr 11/2025
  • Gość Extra nr 03/2025
    Gość Extra nr 03/2025 Biblia Stary Testament
  • Kościół ostatnich ławek
    Kościół ostatnich ławek
  • Radykalni
    Radykalni
  • Cztery Ewangelie. Rekolekcje
    Cztery Ewangelie. Rekolekcje
  • Arka (gra planszowa)
    Arka (gra planszowa)
  • Terminarz 2026 – Instytut Gość Media (A5, twarda oprawa)
    Terminarz 2026 – Instytut Gość Media (A5, twarda oprawa)
  • Kubek ceramiczny – Dopóki walczysz, jesteś zwycięzcą
    Kubek ceramiczny – Dopóki walczysz, jesteś zwycięzcą
  • IGM
  • Gość Niedzielny
  • Mały Gość
  • Historia Kościoła
  • Gość Extra
  • Wiara
  • Foto Gość
  • Fundacja Gość Niedzieleny
  • O nas
    • O wydawcy
    • Zespół redakcyjny
    • Sklep
    • Biuro reklamy
    • Prenumerata
    • Fundacja Gościa Niedzielnego
  • DOKUMENTY
    • Regulamin
    • Polityka prywatności
    •  
  • KONTAKT
    • Napisz do nas
    • Znajdź nas
      • Newsletter
        • Zapisz się już dziś!
  • ZNAJDŹ NAS
WERSJA MOBILNA

Copyright © Instytut Gość Media.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Zgłoś błąd

 
X
X
X