Asceza i modlitwa

Czytamy w nim, że Paweł, pochodzący z zamożnej egipskiej rodziny, w wieku lat 15 został osierocony i zamieszkał na pustyni. Żył tam aż 98 lat. Kiedy zmarł, pochował go inny sławny eremita, św. Antoni Opat, który odwiedził przyjaciela w jego pustelni.

Na obrazie widzimy pustelnika niemal nagiego, osłoniętego skromnym odzieniem splecionym z liści palmowych, pogrążonego w modlitwie. Spogląda w niebo, a w ręce trzyma różaniec. Z prawej strony przylatuje do niego czarny kruk, niosący w dziobie pożywienie. Według legendy Bóg codziennie posyłał do Pawła kruka z połową placka jęczmiennego. Przywykły do ascetycznych praktyk pustelnik nie dostrzegał jednak pokarmu. Był człowiekiem wielkiej modlitwy. Przypominają o tym różaniec oraz księgi Pisma Świętego leżące na skale. Jedna z nich jest otwarta, aby święty mógł medytować jej treść. Wbity w ziemię krzyż oznacza z kolei, że Paweł najczęściej rozważał mękę Pańską. Leżąca obok czaszka to symbol vanitas – marności i przemijania wszystkich rzeczy ziemskich.

Święty Paweł jest patronem zakonu paulinów, założonego w XIII wieku na Węgrzech. Dlatego w herbie tego zgromadzenia znalazły się kruk przynoszący strawę pustelnikowi oraz dwa lwy. Zgodnie bowiem z legendą św. Antoni Opat, będący w chwili śmierci św. Pawła człowiekiem w podeszłym wieku, nie miał siły wykopać dla niego grobu. Wtedy uczyniły to, z Bożego nakazu, dwa lwy.

Leszek Śliwa