Znowu sukces

Jeszcze nie tak dawno wydawało się, że takie historie siedzą tylko w głowach filmowych scenarzystów. Może to zabrzmi dziwnie, ale znacznie dalej w przyszłość ze swoimi pomysłami wybiegają naukowcy.

Krok za krokiem

Myśl o tym, by wylądować na obcym globie, musiała siedzieć w ludzkich umysłach od dawna. Może od czasów, kiedy zaczęliśmy patrzeć w gwiazdy? Już w XVIII i XIX w. literatura znała wielu, którzy chodzili po Księżycu czy innych globach. Znała też takich, którzy schodzili na dna mórz i oceanów.

Pierwsze obiekty w kosmos (liczony jako 100 km ponad powierzchnię Ziemi) poleciały jednak dopiero w połowie XX wieku. 20 lipca 1969 r. (właśnie mija 50. rocznica tego wydarzenia) pierwsi ludzie stanęli na powierzchni innego globu – Księżyca. Rozwój technologii robotycznych spowodował, że loty ludzi w daleką przestrzeń wstrzymano. Łatwiej badać kosmos urządzeniami automatycznymi, bo wyniesienie w kosmos 70 kg sprzętu elektronicznego i wyniesienie człowieka o masie 70 kg to dwie zupełnie różne rzeczy. I tak przez kilkadziesiąt lat w kosmos wylatywały dziesiątki sond, statków i lądowników. Ale w głowach badaczy dużo wcześniej pojawił się pomysł, by polecieć na kometę lub asteroidę i wylądować na niej. W końcu, w pierwszych latach XXI wieku, i tego udało się dokonać. Najpierw były sondy, które śledziły komety, wlatując w ich warkocz (i wyłapując kawałki, które od jądra komety się odczepiały), a potem udało się wylądować na ich powierzchni. Dla filmowców taki scenariusz nie był żadną nowością, ale prawdziwe obrazy z powierzchni komety Rosetta (lądowanie odbyło się w 2014 r.) czy asteroidy robią kosmicznie większe wrażenie niż nawet najlepsza animacja filmowców. To już nie jest fikcja, to rzeczywistość. Nauczyliśmy się lądować na niewielkich i szybko poruszających się obiektach, takich jak asteroidy, planetoidy czy komety. Japońska sonda Hayabusa2 udowodniła to po raz drugi w ciągu ostatnich miesięcy.

Świat fikcji i faktów

A wylądowała wręcz idealnie. Co więcej, pobrała próbki spod powierzchni asteroidy Ryugu i dostarczy je na Ziemię w przyszłym roku. – Pobraliśmy fragment historii Układu Słonecznego – powiedział Yuichi Tsuda, menedżer projektu Hayabusa2. I dodał: – Nigdy wcześniej nie wydobyliśmy materii spod powierzchni ciała niebieskiego dalszego niż Księżyc.

Materia z powierzchni asteroidy jest dla naukowców nieporównywalnie cenniejsza niż złoto. Ma tyle lat co Układ Słoneczny, a więc 4,6 mld. Przez ten czas materia ta nie była narażona na bardzo wysoką temperaturę, a to oznacza, że jej struktura nie została zmieniona. Aby mieć pewność, że materia, którą próbnik pobierze, będzie rzeczywiście nietknięta, że pochodzi spod powierzchni obiektu, w kwietniu tego roku sonda wysłała w kierunku powierzchni planetoidy ładunek, który po zetknięciu się z Ryugu eksplodował, tworząc krater. W ten sposób odsłonił wnętrze obiektu. To właśnie z tego miejsca zostały pobrane próbki materii, które Hayabusa2 dostarczy na Ziemię.

Hayabusa2 jest wielkości lodówki i po raz pierwszy pobrała próbki z asteroidy w lutym tego roku. Drugi raz – kilka dni temu. To drugie lądowanie było bardziej ryzykowne niż pierwsze. Gdyby dzisiaj coś poszło nie tak, gdyby sonda rozbiła się o powierzchnię planetoidy, utraciłaby próbki, które zebrała w czasie pierwszego lądowania. Operacja odbyła się całkowicie automatycznie. Operatorzy misji na Ziemi nie mieli podglądu i nie sterowali sondą. Ta poinformowała ich o wykonaniu zadania… dopiero po jego zakończeniu, gdy wznowiła komunikację z Ziemią. Planetoida Ryugu jest oddalona od Ziemi o 300 mln kilometrów.

Skoro osiągnęliśmy kolejny cel, czego teraz powinniśmy się spodziewać? Na to pytanie jest pewnie wiele różnych odpowiedzi, ale część z nich koncentrowałaby się wokół kosmicznego górnictwa, a więc pozyskiwania surowców z planetoid i księżyców. Filmów o koloniach górniczych i bazach badawczych na innych księżycach jest całkiem sporo. Teraz musimy chwilę poczekać na to, żeby ze świata fikcji trafiło to do świata faktów. •