Cedry już się nie zielenią

Tylko czy Liban na pewno będzie dla nich najlepszym schronieniem? Obcy u siebie W kraju cedrów żyje ok. 18 wspólnot religijnych. Od pewnego czasu większość stanowią muzułmanie: sunnici i szyici. Jest też dość liczna sekta druzów, łącząca elementy muzułmańskie z chrześcijańskimi. Chrześcijanie skupiają się zarówno w Kościołach pozostających w jedności z Rzymem (maronicki, unicki, ormiańsko-katolicki), jak i w prawosławnych: greckim i ormiańskim. Jak już wspomnieliśmy, chrześcijanie stanowili większość mniej więcej do połowy minionego wieku, tuż po uznaniu niepodległości Libanu przez zachodnie mocarstwa. Dziś proporcje odwróciły się m.in. ze względu na emigrację chrześcijan, spowodowaną wojną domową, ale także z powodu napływu Palestyńczyków. W rzeczywistości do dziś obowiązuje zawarty w 1943 r. pakt, zgodnie z którym stanowisko prezydenta przypada zawsze chrześcijanom, a konkretnie maronitom, funkcja premiera muzułmanom sunnitom, a szefa parlamentu – muzułmanom szyitom.

Natomiast rząd jest dzielony po połowie między chrześcijanami a muzułmanami. Maronici są u siebie. Wywodzą się od Fenicjan, którzy zamieszkiwali dzisiejszy Liban, stąd też należą do pierwotnych mieszkańców tego kraju. Zachowują swoją specyficzną liturgię antiocheńską, ale od wieków pozostają w jedności z Rzymem. – To Libańczycy, a w zasadzie maronici, dali Arabom świadomość odrębności narodowej od Turków, jeszcze w czasach Imperium Osmańskiego – mówi dr Bartłomiej Grysa, orientalista, tłumacz języków arabskiego i hebrajskiego. – To maronici byli twórcami tzw. arabskiego odrodzenia (An-Nahda) w XIX w., które obejmowało odrodzenie językowe, literackie, kulturowe. Nawet główna gazeta egipska, „Al-Ahram” została założona przez maronitów. Maronici byli też pierwszym „kontaktem” Zachodu ze światem arabskim już w czasie wypraw krzyżowych. Współczesny Liban to nadal kopalnia książek, słowników i encyklopedii dotyczących świata arabskiego, co jest efektem pracy maronitów, choć sytuacja ta po zmianach demograficznych na korzyść muzułmanów pogarsza się – dodaje orientalista. Kocioł Mimo wyraźnego podziału kompetencji na szczeblu państwowym i mimo wspólnych obchodów święta Zwiastowania, nie brak codziennych napięć chrześcijańsko-muzułmańskich.