Nowy numer 13/2024 Archiwum

Kto szuka, znajdzie

Daniel Mendelsohn, Zagubieni, Czarne, Wołowiec 2008, s. 660

Gdy wchodził do pokoju, dorośli zasłaniali twarze. – Taki podobny do Szmila, swego stryja – lamentowali w jidysz. Kim był mieszkający w Bolechowie pod Lwowem najstarszy brat dziadka? – zastanawiał się dorastający Daniel Mendelsohn. Rozpoczął długą wędrówkę, by dowiedzieć się czegokolwiek o Szmilu, jego żonie i czterech córkach. By znaleźć sześcioro spośród sześciu milionów. By zrozumieć, dlaczego dorośli zasłaniali twarze.

Ciężko było nakłonić starszych członków rodziny do wojennych wspomnień. Nie chcieli wracać do koszmaru Holocaustu. Daniel, filolog klasyczny, stał się rodzinnym kronikarzem. Szukał świadków, pytał, jak zginęli jego przodkowie. Odwiedził Danię, Szwecję, Polskę, Izrael, Austrię i przede wszystkim leżący dziś na Ukrainie Bolechów. Był niezmordowany. Element po elemencie układał rodzinne puzzle.

Wysłuchał kilkudziesięciu przerażających opisów dwóch „akcji”, które Niemcy i Ukraińcy zafundowali mieszkającym w Bolechowie Żydom. Spokojne, ciche miasteczko zamienili w piekło. Rabin z brutalnie wyciętym na skórze krzyżem nago tańczył na scenie, pod którą kilkaset rozebranych do naga, półżywych mężczyzn, kobiet i dzieci przez dwa dni na klęczkach czekało na śmierć. – Czy wśród nich był przerażony Szmil z rodziną? – pytał świadków Mendelsohn.

Przez 660 stron śledzimy losy jego krewnych. Książka Zagubieni, choć napisana z perspektywy Amerykanina, nie ma hollywoodzkiego zakończenia. Nie żyli „długo i szczęśliwie”. To opowieść prawdziwa do bólu. Może dlatego za oceanem została obsypana nagrodami i została uznana za wydarzenie literackie roku?

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Marcin Jakimowicz

Dziennikarz działu „Kościół”

Absolwent wydziału prawa na Uniwersytecie Śląskim. Po studiach pracował jako korespondent Katolickiej Agencji Informacyjnej i redaktor Wydawnictwa Księgarnia św. Jacka. Od roku 2004 dziennikarz działu „Kościół” w tygodniku „Gość Niedzielny”. W 1998 roku opublikował książkę „Radykalni” – wywiady z Tomaszem Budzyńskim, Darkiem Malejonkiem, Piotrem Żyżelewiczem i Grzegorzem Wacławem. Wywiady z tymi znanymi muzykami rockowymi, którzy przeżyli nawrócenie i publicznie przyznają się do wiary katolickiej, stały się rychło bestsellerem. Wydał też m.in.: „Dziennik pisany mocą”, „Pełne zanurzenie”, „Antywirus”, „Wyjście awaryjne”, „Pan Bóg? Uwielbiam!”, „Jak poruszyć niebo? 44 konkretne wskazówki”. Jego obszar specjalizacji to religia oraz muzyka. Jest ekspertem w dziedzinie muzycznej sceny chrześcijan.

Czytaj artykuły Marcina Jakimowicza