Nowy numer 13/2024 Archiwum

Noble za rozszerzanie wszechświata

Nobel z fizyki został przyznany Saulowi Perlmutterowi, Brianowi P. Schmidtowi i Adamowi G. Riessowi. Trzech badaczy otrzymało nagrodę za odkrycie że szybkość rozszerzania się wszechświata wzrasta. Te badania były możliwe dzięki obserwacjom wybuchających gwiazd zwanych supernowa.

To że wszechświat się rozszerza, wiedziano od czasów obserwacji galaktyk jakie na początku XX wieku prowadził Edwin Hubble. Zaobserwował on, że wszechświat nie jest stacjonarny tylko się rozszerza. Tegoroczni laureaci  obserwując supernowe typu Ia odkryli, że tempo tego rozszerzania zwiększa się. Na razie nie wiadomo jaka siła jest odpowiedzialna za tą coraz bardziej gwałtowną ekspansję. Naukowcy podejrzewają, że ma to związek z tzw. ciemną energią, która może stanowić aż 75 proc. masy całego wszechświata.

Nagroda Nobla to prestiż, dyplom oraz 10 milionów koron szwedzkich, czyli ponad milion euro. Cała kwota zostanie podzielona na trzy równe części.
 

« 1 »

Tomasz Rożek

Kierownik działu „Nauka”

Doktor fizyki, dziennikarz naukowy. Nad doktoratem pracował w instytucie Forschungszentrum w Jülich. Uznany za najlepszego popularyzatora nauki wśród dziennikarzy w 2008 roku (przez PAP i Ministerstwo Nauki). Autor naukowych felietonów radiowych, a także koncepcji i scenariusza programu „Kawiarnia Naukowa” w TVP Kultura oraz jego prowadzący. Założyciel Stowarzyszenia Śląska Kawiarnia Naukowa. Współpracował z dziennikami, tygodnikami i miesięcznikami ogólnopolskimi, jak „Focus”, „Wiedza i Życie”, „National National Geographic”, „Wprost”, „Przekrój”, „Gazeta Wyborcza”, „Życie”, „Dziennik Zachodni”, „Rzeczpospolita”. Od marca 2016 do grudnia 2018 prowadził telewizyjny program „Sonda 2”. Jest autorem książek popularno-naukowych: „Nauka − po prostu. Wywiady z wybitnymi”, „Nauka – to lubię. Od ziarnka piasku do gwiazd”, „Kosmos”, „Człowiek”. Prowadzi również popularno-naukowego vbloga „Nauka. To lubię”. Jego obszar specjalizacji to nauki ścisłe (szczególnie fizyka, w tym fizyka jądrowa), nowoczesne technologie, zmiany klimatyczne.

Kontakt:
tomasz.rozek@gosc.pl
Więcej artykułów Tomasza Rożka