Ważna zmiana w Papieskiej Komisji Państwa Watykańskiego

Zgodnie z Motu proprio Papieża Leona XIV, opublikowanym 21 listopada, nie tylko kardynałowie, ale także „inni członkowie” mogą pełnić funkcję przewodniczącego Papieskiej Komisji Państwa Watykańskiego, a więc także świeccy – mężczyźni i kobiety.

Decyzja uchyla artykuł 8 Ustawy Zasadniczej opublikowanej w czerwcu 2023 roku, w świetle „coraz bardziej złożonych i pilnych potrzeb zarządzania”. Od 1 marca 2025, z woli papieża Franciszka, funkcję przewodniczącej Papieskiej Komisji Państwa Watykańskiego i Rządu pełni zakonnica, siostra Raffaella Petrini – pierwsza kobieta na tym podwójnym stanowisku, które obejmuje funkcje ustawodawcze i administracyjne w Państwie Watykańskim.

Nowy zapis

Już biuletyn Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej z 25 lutego 2025 roku, dotyczący mianowania sekretarzy generalnych Gubernatoratu, wyjaśniał, że papież Franciszek zmodyfikował Prawo Fundamentalne Państwa Miasta Watykańskiego. Motu proprio Papieża Leona XIV utrwala zatem zmianę wprowadzoną przez jego poprzednika.

Artykuł 8 w paragrafie 1 stanowił: „Papieska Komisja składa się z kardynałów, wśród których jest Przewodniczący, oraz z innych członków mianowanych przez Najwyższego Kapłana na pięcioletnią kadencję”. W Motu proprio Leona XIV artykuł ten zostaje uchylony i zastąpiony następującym brzmieniem: „Papieska Komisja Państwa Miasta Watykańskiego składa się z kardynałów oraz z innych członków, wśród których jest Przewodniczący, mianowanych przez Najwyższego Kapłana na pięcioletnią kadencję”.

Zmiana ta otwiera możliwość, aby także „inni członkowie”, niebędący kardynałami — tacy jak świeccy kobiety i mężczyźni — mogli kierować Komisją.

Współodpowiedzialność w służbie Papieżowi

Papież Leon uzasadnia swoją decyzję, wyjaśniając w liście apostolskim, że: „Gubernatorat jest wezwany, aby poprzez własną strukturę współuczestniczyć w misji właściwej Państwu Miastu Watykańskiego, wypełniając to zadanie w służbie Następcy Piotra, przed którym bezpośrednio odpowiada”. W realizacji tego zadania Gubernatorat sprawuje „formę współodpowiedzialności w communio, która — podkreśla Papież — jest jednym z zasadniczych kryteriów służby Kurii Rzymskiej, zgodnie z wolą papieża Franciszka i konstytucją apostolską Praedicate Evangelium z 19 marca 2022 r., obowiązującą także dla Państwa Miasta Watykańskiego”.

Ta „forma współdzielonej odpowiedzialności” czyni zatem „zasadnym utrwalenie pewnych rozwiązań, które dotychczas dojrzewały w odpowiedzi na potrzeby zarządzania, stające się coraz bardziej złożone i naglące”.

Publikacja i obowiązywanie

Po ogłoszeniu Motu proprio L’Osservatore Romano i wejściu w życie w dniu publikacji, czyli 21. listopada 2025 roku, list apostolski w tej sprawie zostanie dołączony do Acta Apostolicae Sedis.