Nobel za sposób na raka
Jak zmusić (namówić, przekonać) nasz system odpornościowy do walki z komórkami nowotworowymi?
Dzisiejsza Nagroda Nobla z medycyny i fizjologii właśnie tego dotyczy. Przyznano ją dwójce badaczy, Jamesowi P. Allisonowi z USA oraz Tasuku Honjo z Japonii.
Allison koncentrował się na badaniach receptorów CTLA-4 (są wbudowane w nasze komórki odpornościowe - limfocyty). Nauczył się w pewnym sensie odblokowywać układ odpornościowy, dzięki czemu staje się on sojusznikiem w walce z komórkami nowotworowymi. To na tym odblokowaniu a nawet stymulacji opierają się nowoczesne terapie antynowotworowe. Drugi nagrodzony, Japończyk Tasuku Honjo badał receptory PD - 1 (też wbudowane w limfocyty). I tutaj, przy użyciu odpowiednich leków udaje się zmobilizować układ odpornościowy do walki z nowotworem.
Leki mobilizujące układ immunologiczny nazywane są inhibitorami punktów kontrolnych, bo punktami kontrolnymi nazwano wypisane wyżej receptory. Dzięki terapiom opracowanym przez tegorocznych noblistów udaje się skuteczniej leczyć czerniaka (nowotwór skóry) oraz zaawansowane stadia raka płuc i raka nerki.
Tomasz Rożek
Kierownik działu „Nauka”
Doktor fizyki, dziennikarz naukowy. Nad doktoratem pracował w instytucie Forschungszentrum w Jülich. Uznany za najlepszego popularyzatora nauki wśród dziennikarzy w 2008 roku (przez PAP i Ministerstwo Nauki). Autor naukowych felietonów radiowych, a także koncepcji i scenariusza programu „Kawiarnia Naukowa” w TVP Kultura oraz jego prowadzący. Założyciel Stowarzyszenia Śląska Kawiarnia Naukowa. Współpracował z dziennikami, tygodnikami i miesięcznikami ogólnopolskimi, jak „Focus”, „Wiedza i Życie”, „National National Geographic”, „Wprost”, „Przekrój”, „Gazeta Wyborcza”, „Życie”, „Dziennik Zachodni”, „Rzeczpospolita”. Od marca 2016 do grudnia 2018 prowadził telewizyjny program „Sonda 2”. Jest autorem książek popularno-naukowych: „Nauka − po prostu. Wywiady z wybitnymi”, „Nauka – to lubię. Od ziarnka piasku do gwiazd”, „Kosmos”, „Człowiek”. Prowadzi również popularno-naukowego vbloga „Nauka. To lubię”. Jego obszar specjalizacji to nauki ścisłe (szczególnie fizyka, w tym fizyka jądrowa), nowoczesne technologie, zmiany klimatyczne.
Kontakt:
tomasz.rozek@gosc.pl
Więcej artykułów Tomasza Rożka
