Nowy numer 19/2024 Archiwum

Wieczny rozbitek

Choć od jej zaginięcia minęło już 76 lat, wciąż nie brakuje poszukiwaczy szczątków samolotu, którym Amelia Earhart miała okrążyć świat.

Nie sposób stwierdzić, ile milionów dolarów przeznaczono dotychczas na odnalezienie Earhart i jej samolotu. Wiadomo, że zaraz po jej zaginięciu, na początku lipca 1937 roku, Kongres USA lekką ręką wydał 4 miliony dolarów na ekspedycję poszukiwawczą. Na nic. Do dzisiaj niepotwierdzone hipotezy mieszają się z nieprawdopodobnymi scenariuszami.

Ziemniaki nad Atlantykiem

To oczywiste, że Amelia Earhart nie była zwykłą kobietą. Powiedzieć, że była pionierką lotnictwa, to mało. W czasach, gdy samoloty były traktowane jak dzisiaj rakiety latające na Księżyc, była pierwszą kobietą, która samotnie przeleciała Atlantyk. Co prawda nie dotarła tam, gdzie planowała, ale lot został zaliczony. Wystartowała z Ameryki Północnej, a wylądowała w Europie. Pierwszą osobą, która przeleciała Atlantyk, był w 1927 roku Charles Lindberg. Rok później Amelia Earhart znalazła się w składzie trzyosobowej załogi, która wyczyn Lindberga powtórzyła. To było jednak dla niej za mało. Ona chciała Atlantyk przelecieć sama, a nie (jak to określiła w jednym z wywiadów prasowych) „jak bagaż, jak zwykły worek ziemniaków”. Do samotnego lotu przygotowywała się 4 lata. Jako 34-latka wczesnym rankiem 20 maja 1932 roku usiadła za sterami jednosilnikowego samolotu Lockheed Vega i z Harbour Grace na Nowej Fundlandii wystartowała w kierunku Europy. Miała dotrzeć do Paryża (tak jak Lindberg), ale nie wszystko poszło tak, jak trzeba. W późniejszych wywiadach opowiadała o trudnych warunkach lotu, o bardzo silnym północnym wietrze, o bardzo niskiej temperaturze, jaka panowała w kabinie, w końcu o kłopotach technicznych z maszyną. Po prawie 15 godzinach lotu Earhart wylądowała w Irlandii Północnej. Za ten wyczyn otrzymała wysokie odznaczenia rządu Irlandii, Francji i Kongresu USA. Stała się – jak byśmy dzisiaj powiedzieli – celebrytką.

Utracony kontakt

Amelia była doskonałą pilotką, niezwykle odważną osobą. Ale także podróżniczką, dziennikarką i poetką. Również filantropką. Cieszyła się ogromnym zaufaniem społecznym. Drzwi Białego Domy były dla niej zawsze otwarte. Była przyjaciółką pani prezydentowej USA Eleanor Roosevelt. Kilka lat po odbyciu samotnego lotu przez Atlantyk w 1937 roku Earhart wystartowała w lot dookoła kuli ziemskiej wzdłuż równika. Gdyby jej się powiodło, byłaby pierwszą kobietą, która tego dokonała. Tak długi lot nie mógł się oczywiście odbyć bez międzylądowań. Nie mogła też lecieć samotnie. Za sterami samolotu Lockheed L-10 Electra wraz z nawigatorem Fredem Noonanem wystartowała z USA pod koniec maja 1937 roku. Po 40 dniach i przebyciu około trzech czwartych całego dystansu 2 lipca 1937 roku Earhart i Noonan wystartowali z Nowej Gwinei (zatrzymali się tam na krótki odpoczynek i uzupełnienie zapasów) w kierunku zachodnim. Nad Oceanem Spokojnym stracono z nimi kontakt radiowy. Wyspa Howland na Pacyfiku była celem tego etapu ich podróży. Celem, do którego nigdy nie dotarli. Co mogło się stać? Samolot mógł się zepsuć. Mogli zabłądzić, a o to na bezkresnym Pacyfiku nietrudno. Być może popełnili błąd w obliczeniach i w czasie lotu zabrakło im paliwa.

« 1 2 »
oceń artykuł Pobieranie..

Tomasz Rożek

Kierownik działu „Nauka”

Doktor fizyki, dziennikarz naukowy. Nad doktoratem pracował w instytucie Forschungszentrum w Jülich. Uznany za najlepszego popularyzatora nauki wśród dziennikarzy w 2008 roku (przez PAP i Ministerstwo Nauki). Autor naukowych felietonów radiowych, a także koncepcji i scenariusza programu „Kawiarnia Naukowa” w TVP Kultura oraz jego prowadzący. Założyciel Stowarzyszenia Śląska Kawiarnia Naukowa. Współpracował z dziennikami, tygodnikami i miesięcznikami ogólnopolskimi, jak „Focus”, „Wiedza i Życie”, „National National Geographic”, „Wprost”, „Przekrój”, „Gazeta Wyborcza”, „Życie”, „Dziennik Zachodni”, „Rzeczpospolita”. Od marca 2016 do grudnia 2018 prowadził telewizyjny program „Sonda 2”. Jest autorem książek popularno-naukowych: „Nauka − po prostu. Wywiady z wybitnymi”, „Nauka – to lubię. Od ziarnka piasku do gwiazd”, „Kosmos”, „Człowiek”. Prowadzi również popularno-naukowego vbloga „Nauka. To lubię”. Jego obszar specjalizacji to nauki ścisłe (szczególnie fizyka, w tym fizyka jądrowa), nowoczesne technologie, zmiany klimatyczne.

Kontakt:
tomasz.rozek@gosc.pl
Więcej artykułów Tomasza Rożka