Wizerunki Matki Bożej Płaszcza Opiekuńczego (lub Opieki Najświętszej Maryi Panny) wpisują się w typ przedstawienia ikonograficznego Mater Misericordiae (Matka Miłosierdzia) sięgający początków chrześcijaństwa. Niektórzy łączą jego genezę z powstaniem najstarszej modlitwy ku czci Bogurodzicy: „Pod Twoją obronę” z III lub IV w. To przedstawienie stojącej frontalnie Maryi, rozpościerającej płaszcz opiekuńczy – znak miłosierdzia, pod który chowają się wszyscy szukający Jej obrony.