Aleksander Bańka
O jaką liturgię walczymy?
Myślenie o tym, że chrześcijańska liturgia nie może się rozwijać i zmieniać, jest tak samo nieuprawnione, jak pogląd, że idealne w niej jest tylko to, co rzymskie, a to, co pozarzymskie – wyłącznie dopuszczalne. Takie przekonania są w gruncie rzeczy niezgodne z duchem samej liturgii, co więcej – w pewien sposób lekceważą również wartość jej mocno nieformalnych i słabo skodyfikowane starochrześcijańskich początków.
Wroga pobożność
Niestety, chyba nie dziwi nas już fakt, że wrogość to część języka, jakim posługuje się świat. Ale że w taki sam sposób wdarła się ona również do chrześcijańskiego dyskursu – to powinno nas napawać smutkiem i bólem. I nie chodzi już tylko o antyświadectwo, jakim wielu uczniów Chrystusa stało się dla świata, ale o fałsz, w którym żyją, pławiąc się w nim pod dumnym szyldem prawdziwych uczniów Chrystusa.
Co by było gdyby, czyli rzecz o decyzji Franciszka
A co, gdybyśmy dziś, jakimś cudem, dowiedzieli się rzeczy zgoła przeciwnej, a mianowicie się, że decyzja papieża Franciszka wyrażona w dokumencie „Traditionis Custodes” jest zupełnie inna? Że oto radykalnie ograniczono sprawowanie w parafiach nowego obrzędu Mszy Świętej i że odtąd, przychodząc na Eucharystię do mojego kościoła, będę w niedziele i dni powszednie uczestniczył w niej według tak zwanego rytu trydenckiego?
Nie warto tej służby lekceważyć
To znamienne, że tylko laskę pozwolił Jezus wziąć apostołom na drogę, rozsyłając ich po dwóch (por. Mk 6,8). Greckie słowo „rabdos” oznacza również królewskie berło. Przypadek? A może raczej przypomnienie, że głoszenie Ewangelii to nie prywatny folwark grupy nawiedzonych kościelnych aktywistów, ale misja mocy i władzy pełniona w imieniu Króla. Co więcej, ta misja nie jest tylko domeną duchowieństwa.
Bo Matka Boża powiedziała…
Nie jest już przy tym do końca ważne komu, gdzie i dlaczego. Kryteria rozeznawania i oceny objawień prywatnych są zazwyczaj ich przeciętnym zwolennikom zupełnie nieznane, a nawet jeśli tak, to często pomijane. Podobnie zresztą, jak zdrowy rozsądek. W efekcie rośnie nie tylko liczba wątpliwej jakości duchowych przesłań dla świata, ale także – zastęp ich bezkrytycznych entuzjastów. Oczywiście, ze szkodą nie tylko dla nich samych.
Baśń o neutralności
„Ja tam mojemu dziecku niczego nie będę narzucać, a tym bardziej wiary”. „Jak dorośnie to sobie wybierze. W końcu mamy wolność”! Brzmi znajomo? Nie, to nie baśń z tysiąca i jednej nocy, ale hasła-klucze z serii: „wychowanie w neutralności światopoglądowej”. Faktycznie, wyglądają mniej baśniowo, bardziej realistycznie i jakoś tak życiowo. Problem w tym, że od fantastycznych opowieści dzieli je tylko wąska granica formy. Co do istoty, są tak samo nierealne, z tą wszak różnicą, że uparcie wdrażane w życie przynoszą opłakane skutki.
Wzrasta się na suchym chlebie
To chyba jeden z najbardziej „niekomfortowych” w odbiorze fragmentów Biblii. Na niektórych działa jak kubeł zimnej wody, choć w rzeczywistości nie chodzi w nim o to, aby studzić nasz duchowy zapał. Raczej stanowi dobitne odzwierciedlenie tej samej mądrości, którą wiele wieków później, prostymi słowami wyraził przy jakiejś okazji św. Ojciec Pio: Wzrasta się na suchym chlebie.
Trzy filary
Życie duchowe ma swoje filary – pewne, nienaruszalne, niepowątpiewalne. To coś więcej niż pobożne praktyki, choć oczywiście i do tego można je sprowadzić. Są raczej potwierdzonym przez autorytet Kościoła uprzywilejowanym sposobem spotkania z Bogiem, dzięki któremu w szczególny sposób możemy doświadczać Jego obecności. Gdybyśmy się tylko solidnie, z wiarą na nich wsparli, moglibyśmy spokojnie przetrwać każdą burzę w Kościele. A jednak napierające na nas z różnych stron eklezjalne kryzysy właśnie to doświadczenie Bożej obecności uszkadzają w nas najbardziej.
Tu nie chodzi o pocieszanie
Nie wiem dlaczego z wszystkich możliwych tłumaczeń imienia, którym nazwał Go Jezus, najczęściej wybieramy właśnie to. Może dlatego, że od momentu Wniebowstąpienia żyjemy wciąż w jakimś poczuciu straty: nie ma z nami naszego Pana, więc w zamian otrzymujemy Pocieszyciela, który ma nam Go zastąpić. W takim myśleniu kryje się jednak podwójny błąd. Po pierwsze – że po Wniebowstąpieniu Jezus jest jakby mniej obecny; że stał się odległy, niepochwytny, niedostępny, przebywając bardziej z Ojcem, niż z nami. Po drugie – że Duch Święty ma nas pocieszać po tej stracie.
Nowa posługa w Kościele?
Nie o szkolnych katechetów tu chodzi, ale o katechistów – o ustanowioną przez papieża Franciszka specjalnym listem w formie Motu proprio posługę świeckich katechetów powołanych do przekazywania wiary i nauczania w podejmowanym przez Kościół dziele ewangelizacji oraz formacji. Decyzja Papieża z jednej strony niewątpliwie wzmacnia rolę świeckich w Kościele, odwołując się zresztą do starożytnej eklezjalnej tradycji. Z drugiej jednak – rodzi wiele pytań co do wymagań i sposobu, w jaki owa posługa miałaby być realizowana.
Aleksander Bańka
dr hab. prof. UŚ, filozof, członek Rady ds. Apostolstwa Świeckich KEP, politolog, lider Centrum Duchowości Ruchu Światło-Życie Archidiecezji Katowickiej, przewodniczący Rodziny św. Szarbela w Polsce.
Od lat posługuje modlitwą i na wiele sposobów głosi Ewangelię. Autor książek, artykułów oraz audiobooków poświęconych filozofii i duchowości chrześcijańskiej. Współpracownik Radia eM, Gościa Niedzielnego. Członek Rady Duszpasterskiej Archidiecezji Katowickiej i przewodniczący Komisji ds. świeckich II Synodu Archidiecezji Katowickiej. Znawca życia i duchowości św. Szarbela. Prywatnie mąż i ojciec.
- To już nie są żarty
- W świecie wypaczonej religijności
- „Synodalne” (nie)porozumienie
- Katohejterzy
- Kara śmierci - dlaczego nie?
- „Klimat” rozstania z Kościołem
- Wojtyła. Między ikoną a memem
- „Wychowani” do apostazji
- Nie musimy wzajemnie spalać się na stosie
- Co mówią objawienia prywatne o ilości potępionych?
Najlepsze treści
-
1 Gdy kolega ksiądz odchodzi
-
2 Stało się
-
3 Łukasz Kaczmarek przekazał swój złoty medal jako wotum
-
4 Bp Kaszak napisał list do księży diecezji sosnowieckiej
-
5 Ksiądz uznał, że jest człowiekiem – o psychoterapii duchownych
-
6 Ojciec Kupczak o synodzie: w październiku będziemy obserwowali potężne zderzenie różnych wizji Kościoła
-
7 Przedstawiono kalendarz prac synodu nt. synodalności
-
8 70 lat temu Jezus spojrzał na Franciszka z miłością i zmienił losy jego życia
-
9 Usiądź na końcu. Komentarz Marcina Zielińskiego do niedzielnej Ewangelii
-
10 Jezus na pierwszym planie
Wyraź swoją opinię
napisz do redakcji:
gosc@gosc.plpodziel się