Papieski program z 1976 r.

To wyjątek z wielkopostnych rekolekcji kardynała Wojtyły, które wygłosił dla Ojca Świętego Pawła VI w marcu 1976 r. na Watykanie, a teraz przypomina je wydawnictwo „Biały Kruk”. Rozważania, zatytułowane Znak, któremu sprzeciwiać się będą, zawierają w pewnym sensie syntezę przemyśleń Wojtyły – naukowca i duszpasterza. Przez pięć dni w Watykanie krakowski Kardynał przekazał własny ogląd najważniejszych problemów na styku teologii i filozofii oraz Kościoła i świata. Wielu komentatorów nauczania Jana Pawła II uważa, że tamte rekolekcje otworzyły Wojtyle drogę do papiestwa, a wygłoszone nauki były w pewnym sensie zarysowaniem głównych kwestii jego pontyfikatu. Trudno nie zgodzić się z tymi opiniami, zwłaszcza gdy czyta się rozważania krakowskiego Kardynała o człowieku, który jest drogą Kościoła, czy o potrzebie nowej ewangelizacji.

Tekst nie należy do łatwych, czytać go trzeba ze skupieniem, a nawet z mozołem, tłem dla medytacji są znakomite zdjęcia Adama Bujaka. Niemal wszystkie związane z tematem męki i śmierci Jezusa. Fotografik zrobił je w różnych częściach świata. Obok polskich wiejskich kapliczek znalazły się uliczne sceny pasyjne z Hiszpanii, czy niezwykła góra krzyży w Szawlach na Litwie. Słowo i obraz tworzą w tej książce jakąś nierozerwalną całość, nawzajem pozwalają sobie wybrzmieć.

Jednym z obszerniejszych wątków rekolekcyjnych nauk Wojtyły było rozważanie o modlitwie Jezusa w Ogrójcu. Według krakowskiego Kardynała, „Modlitwa w Ogrodzie Oliwnym wciąż trwa. Wobec każdej próby człowieka, wobec każdej próby Kościoła, trzeba nam wracać do Ogrójca, podejmować uczestnictwo w modlitwie samego Jezusa”. To jakby duchowe jądro całego tekstu. Wydaje się, że kardynał Wojtyła, a potem papież Jan Paweł II solidarnie trwa na modlitwie z opuszczonym Zbawicielem. Choć świat się odwrócił, zasnął, to jednak Papież czuwa i modli się.

Podczas promocji książki Ksiądz Prymas mówił o męczeństwie Jana Pawła II, o jego krzyżu, który towarzyszy mu niemal od początku pontyfikatu, a Adam Bujak podkreślił znaczenie dla Kościoła dramatu cierpienia Jana Pawła II, który uwidacznia się szczególnie w ostatnich latach...
Alicja Wysocka

Kardynał Karol Wojtyła, „Znak, któremu sprzeciwiać się będą”. Fotografie Adam Bujak. Wydawnictwo „Biały Kruk”, Kraków 2005.