Nowy numer 17/2024 Archiwum
www.gosc.pl → Gość Niedzielny → 2019 → Sierpień → Czas odwagi. 100. rocznica I powstania śląskiego
Wydanie główne: GN 33/2019

Gość Niedzielny Czas odwagi. 100. rocznica I powstania śląskiego

18 Sierpnia 2019

Czas odwagi. 100. rocznica I powstania śląskiego

Andrzej Sznajder, dyrektor IPN Katowice

Tak blisko – tak daleko do Polski

Przynależność państwowa Górnego Śląska do Polski po I wojnie światowej nie była sprawą ani oczywistą, ani lokalną.

« ‹ 1 › »
Pocztówka wydana przez Towarzystwo Pomocy dla Górnego Śląska w 1919 r.

Czas odwagi DODANE 16.08.2019 AKTUALIZACJA 16.08.2019

Nad granicą

Chroniąc się przed represjami, działacze narodowi, a później powstańcy, uciekali do Polski, gdzie znajdowali schronienie i pomoc. 
Tak blisko – tak daleko do Polski

Andrzej Sznajder, dyrektor IPN Katowice DODANE 16.08.2019 AKTUALIZACJA 17.08.2019

Tak blisko – tak daleko do Polski

Przynależność państwowa Górnego Śląska do Polski po I wojnie światowej nie była sprawą ani oczywistą, ani lokalną. 
Grupa żołnierzy Grenzschutzu – niemieckiej formacji walczącej z powstańcami w 1919 r.

Czas odwagi DODANE 16.08.2019 AKTUALIZACJA 16.08.2019

Niełatwy bilans

I powstanie śląskie, choć przegrane, stworzyło nową sytuację polityczną na Górnym Śląsku. Determinowało państwo polskie do większej aktywności, a opinii międzynarodowej pokazało, że wielu mieszkańców Górnego Śląska chce przyłączenia do Polski. 
Dawna szkoła w Paprocanach, obecnie przedszkole. W sierpniu 1919 r. kwaterowało tu ok. 20 żołnierzy Grenzschutzu. Atak na szkołę był jedną z pierwszych akcji I powstania śląskiego, co upamiętnia tablica na budynku.

Czas odwagi DODANE 16.08.2019 AKTUALIZACJA 16.08.2019

Zdobyte armaty

Pistolet bez zamka, wymierzony w pierś wyrwanego ze snu niemieckiego kapitana, hrabiego von Gössa, był oświetlony tylko mdłym blaskiem karbidówki. – „Hande hoch”! – syknął powstaniec Franciszek Walter. Tak zaczęło się starcie w Paprocanach w 1919 roku. 
Kopalnia „Mysłowice” („Myslowitzgrube”) w 1919 r.

Czas odwagi DODANE 16.08.2019 AKTUALIZACJA 16.08.2019

„Przybyli po wypłatę górnicy”

Tragiczne zajścia z „Myslowitzgrube” z 16 sierpnia 1919 r. nie wiązały się z aktywnością ruchu polskiego, ale na zawsze będą ściśle splecione z historią I powstania śląskiego. 
Powstańcy śląscy w 1919 r. walczyli w różnych mundurach: m.in. niemieckich i Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera.

Czas odwagi DODANE 16.08.2019 AKTUALIZACJA 16.08.2019

Licząc na wsparcie

Twórcy Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska (POW GŚ) zamierzali powtórzyć scenariusz zakończonego sukcesem powstania wielkopolskiego. Fakty dokonane miały zmusić wielkie mocarstwa do zaakceptowania przyłączenia Śląska do Polski. 
Senator Józefa Bramowska. Zdjęcie wykonano z okazji jej 75. urodzin.

Czas odwagi DODANE 16.08.2019 AKTUALIZACJA 20.06.2023

Ślązaczka

„A za Twą pracę ofiarną niech Twe drogie imię w sercach i duszach Polek nigdy nie zaginie” – pisała z okazji 75. urodzin Józefy Bramowskiej „Gazeta Tarnogórska”. 
Wojciech Korfanty – przywódca polskiego ruchu na Górnym Śląsku. 25 października 1918 r. w parlamencie Rzeszy zażądał przyłączenia Górnego Śląska do Polski.

Czas odwagi DODANE 16.08.2019 AKTUALIZACJA 20.06.2023

Pierwszy zryw

Aby zrozumieć genezę zbrojnych wybuchów na Górnym Śląsku, należy przede wszystkim uwzględnić charakter regionu górnośląskiego, czas wydarzeń oraz zmiany w polityce międzynarodowej, przyznającej narodom m.in. prawo do decydowania o państwie, w którym chcą żyć. 
Alfons Zgrzebniok, główny komendant POW Górnego Śląska, w 1919 r.

Czas odwagi DODANE 16.08.2019 AKTUALIZACJA 02.05.2021

Komendant

Elegancki niemiecki oficer nadzoruje ładowanie na wóz broni z garnizonowego magazynu. Potrzebuje jej na tajną akcję przeciw Polakom. Tak przynajmniej wydaje się wartownikom. Bardzo się jednak mylą. 
« ‹ 1 › »

Nowości w Gościu Niedzielnym

Więcej w Najnowszym Gościu Niedzielnym ▶

Zapisane na później

Pobieranie listy

Nasze działy

Najlepsze treści

Zgłoś błąd

Copyright © Instytut Gość Media. Wszelkie prawa zastrzeżone.

WERSJA MOBILNA