Nie tylko ekonomia

Maciej Gajek: W Europie wciąż mnożą się konflikty etniczne i religijne, które zresztą wpływają na gospodarkę. Ale jednocześnie mówimy o solidarnej Europie. To oczywista sprzeczność.

Takis Damaskopoulos: – Sprzeczności są częścią projektu wspólnej Europy. Z jednej strony mamy do czynienia z osłabieniem siły państw narodowych i przeniesieniem autorytetu na poziom lokalny, a z drugiej – ze skupieniem władzy w Brukseli.

Ale też niecałkowicie, co pokazał wyraźnie ostatni kryzys ekonomiczny. Konflikty religijne i etniczne są także produktem trudności ekonomicznych. Wychodzą tutaj rzeczy, o których wydawało nam się, że przezwyciężyliśmy je dawno temu.

Fragmentacja społeczeństwa i odnowienie silnego poczucia przynależności do konkretnej grupy. Przykłady mamy w Rumunii, Grecji czy Hiszpanii. To oczywiście nie jest pozytywne zjawisko.

Jakie jest rozwiązanie? Nie sądzę, by kluczem była ekonomia. Raczej działania społeczne i polityczne. Trzeba budować mosty nie tylko ekonomiczne, ale także kulturowe.