Nowy numer 13/2024 Archiwum

Święci bracia z Salonik

Stanisław Dospewski (Zafir Zograf), „Św. Cyryl i św. Metody”, tempera na desce, 1860, cerkiew św. Bogurodzicy, Pazardżik

Nazywano ich apostołami Słowian. To dwaj bracia, bizantyńscy duchowni, Grecy z Salonik: Metody i Konstantyn, który po wstąpieniu do klasztoru przybrał imię Cyryl.

W 863 roku książę Rościsław, władca Państwa Wielkomorawskiego, wystosował do cesarza bizantyńskiego Michała prośbę, by przysłał mu misjonarzy, którzy potrafiliby szerzyć chrześcijaństwo w języku zrozumiałym dla mieszkańców jego ziem. Słynący jako kaznodzieje Konstantyn i Metody znakomicie nadawali się do pełnienia tej misji. W Salonikach (słowiańska nazwa: Sołuń), z których pochodzili, mieszkało wówczas bardzo wielu Słowian. Obaj bracia doskonale znali ich język (jeszcze wówczas nie wykształciły się w pełni poszczególne języki słowiańskie).

Konstantyn, w związku z brakiem znaków oddających dźwięki języka słowiańskiego, stworzył (opierając się częściowo na alfabecie greckim) alfabet pisma staro-cerkiewno-słowiańskiego, zwany głagolicą. Kilkadziesiąt lat później w Bułgarii uczniowie Konstantyna i Metodego zmodyfikowali głagolicę, nadając nowemu alfabetowi nazwę cyrylica. Z niej wywodzą się obecne alfabety Rosji, Bułgarii i Serbii.

To wielkie osiągnięcie przedstawił bułgarski artysta Zafir Zograf, tworzący pod pseudonimem Stanisław Dospewski. Jego obraz, wzorowany na ikonach, przedstawia Cyryla (z lewej) i Metodego, trzymających kartę zapisaną literami bułgarskiego alfabetu.

Bracia, ubrani w liturgiczne szaty, mają także małe krzyżyki, będące symbolem ich misyjnej działalności. Pomiędzy Konstantynem i Metodym widzimy także symboliczne przedstawienie Bożej Opatrzności i słowa: „bułgarski do ksiąg”.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Leszek Śliwa

Zastępca sekretarza redakcji „Gościa Niedzielnego”

Prowadzi stałą rubrykę, w której analizuje malarstwo religijne. Ukończył historię oraz kulturoznawstwo (specjalizacja filmoznawcza) na Uniwersytecie Śląskim. Przez rok uczył historii w liceum. Przez 10 lat pracował w „Gazecie Wyborczej”, najpierw jako dziennikarz sportowy, a potem jako kierownik działu kultury w oddziale katowickim. W „Gościu Niedzielnym” pracuje od 2002 r. Autor książki poświęconej papieżowi Franciszkowi „Franciszek. Papież z końca świata” oraz książki „Jezus. Opowieść na płótnach wielkich mistrzów”, także współautor dwóch innych książek poświęconych malarstwu i kilku tomów „Piłkarskiej Encyklopedii Fuji”. Jego obszar specjalizacji to historia, historia sztuki, dawna broń, film, sport oraz wszystko, co jest związane z Hiszpanią.

Kontakt:
leszek.sliwa@gosc.pl
Więcej artykułów Leszka Śliwy