Nowy numer 13/2024 Archiwum

Całun flagą zwycięstwa

Dominikos Theotokópulos, zwany El Greco,„Zmartwychwstanie”, olej na płótnie, 1596–1600, Muzeum Prado (Madryt)

Obrazy El Greca mają niepowtarzalną, mistyczną atmosferę. Artysta osiągał taki efekt przez charakterystyczne wydłużenie postaci, pogrążonych w świetle niemającym naturalnego źródła, oraz rezygnację z malowania w tle czegokolwiek, co przypominałoby realne przedmioty lub krajobrazy. Tłem postaci Chrystusa jest tylko świetlista mandorla (owalna poświata obejmująca całą postać) oraz romboidalny nimb wokół głowy, świadczący o pochodzeniu artysty z kręgu sztuki bizantyńskiej.

El Greco silnie skontrastował spokojną sylwetkę Zbawiciela z dramatycznie wykręconymi ciałami strzegących grobu żołnierzy. Chrystusowi towarzyszą dwie szaty, które okrywały go w grobie, w drodze ku niebu zmieniły się w sztandary: biały symbolizuje zwycięstwo, a czerwony – męczeństwo.
Żołnierze, choć pozornie wydają się tworzyć bezładną grupę, swoimi ciałami zakreślają kształt owalu, będący jakby powtórzeniem umieszczonej wyżej mandorli, stanowiącej tło dla Chrystusa.

W niezwykle interesujący sposób artysta namalował sylwetkę Jezusa. Nogi Zbawiciela są wciąż ułożone w ten sposób, jakby były przybite do krzyża. Obraz ten koresponduje bowiem z „Ukrzyżowaniem” pędzla El Greca, które było umieszczone obok, w retabulum ołtarzowym seminaryjnego kościoła w Madrycie.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Leszek Śliwa

Zastępca sekretarza redakcji „Gościa Niedzielnego”

Prowadzi stałą rubrykę, w której analizuje malarstwo religijne. Ukończył historię oraz kulturoznawstwo (specjalizacja filmoznawcza) na Uniwersytecie Śląskim. Przez rok uczył historii w liceum. Przez 10 lat pracował w „Gazecie Wyborczej”, najpierw jako dziennikarz sportowy, a potem jako kierownik działu kultury w oddziale katowickim. W „Gościu Niedzielnym” pracuje od 2002 r. Autor książki poświęconej papieżowi Franciszkowi „Franciszek. Papież z końca świata” oraz książki „Jezus. Opowieść na płótnach wielkich mistrzów”, także współautor dwóch innych książek poświęconych malarstwu i kilku tomów „Piłkarskiej Encyklopedii Fuji”. Jego obszar specjalizacji to historia, historia sztuki, dawna broń, film, sport oraz wszystko, co jest związane z Hiszpanią.

Kontakt:
leszek.sliwa@gosc.pl
Więcej artykułów Leszka Śliwy