Nowy numer 13/2024 Archiwum

Planowanie budżetu

Gdzie się podziały wszystkie pieniądze? – myślimy czasem pod koniec miesiąca. To znak, że czas przyjrzeć się tzw. strukturze wydatków i dochodów, czyli inaczej domowemu budżetowi.

W planowaniu budżetu rodziny wcale nie chodzi o to, by wiedzieć, ile kosztuje kostka masła czy litr mleka. Warto wiedzieć, ile pieniędzy zostaje nam na nieplanowane wydatki. Ale po kolei.

Czym jest budżet?
Budżet domowy to zestawienie przyszłych dochodów i wydatków gospodarstwa domowego. Nie trzeba się nim przejmować, ale to rodzi pewne konsekwencje. Być może ci, którzy dużo zarabiają, wydają pieniądze nieroztropnie. W efekcie mogliby mieć ich więcej. Z kolei tym, którzy zarabiają niewiele, pod koniec miesiąca może zabraknąć pieniędzy. Dlaczego się tak dzieje? Wszystkie wydatki domowe można podzielić na planowane i nieplanowane. Tych nieplanowanych z definicji nie da się przewidzieć. Co innego jednak z planowanymi. Niektóre z nich ponosimy na początku miesiąca, inne na kilka dni przed otrzymaniem kolejnej pensji. No i zwykłe wydatki domowe, czyli zakupy. Zazwyczaj duże zakupy robimy raz w tygodniu. Sytuacja może być złożona także po stronie dochodów. Większość osób co miesiąc dostaje na konto przelewy podobnej wysokości. Ale jest i całkiem spora grupa tych, których dochody z miesiąca na miesiąc całkiem sporo się różnią. Po to, by w tym wszystkim się nie pogubić, warto… zacząć planować budżet.

Najważniejsza konsekwencja
Planowanie budżetu jest bardzo proste i wymaga tylko jednego – konsekwencji. Aby ułatwić sobie zadanie, warto podzielić budżet na krótkie okresy, w których dość dokładnie możemy przewidzieć wydatki. Może to być na przykład tydzień. Zanim przystąpimy do planowania budżetu, powinniśmy sobie uświadomić, jaka jest największa zaleta uporządkowania domowych finansów. Wbrew pozorom nie jest to wiedza, ile na co wydajemy, lecz ile mamy pieniędzy na wydatki nieplanowane, takie jak doraźne naprawy, leczenie itp. Oczywiście znajomość struktury naszych wydatków również jest bardzo cenna – pozwala wyeliminować te nie do końca przemyślane i zbędne. Powinniśmy starać się odkładać część dochodów z myślą o większych zakupach. Regularne oszczędzanie uchroni nas także przed brakiem pieniędzy, kiedy nadejdzie „czarna godzina”, np. w momencie utraty pracy czy w czasie choroby. Uchroni nas również przed kupowaniem na kredyt.

Jednym wszystkie
Skoro o kredytach mowa… Każda spłacana rata to w części oddawanie bankowi tego, co zostało pożyczone, a w części odsetki, czyli to, co na pożyczaniu nam bank zarobi. Analizując wydatki, dobrze jest sprawdzić, ile wydajemy miesięcznie na odsetki, prowizje czy opłaty dodatkowe. Dopiero rozpisanie wydatków na cały miesiąc może nam uświadomić, że warto zaciągnąć tzw. kredyt konsolidacyjny. Innymi słowy, wziąć jeden kredyt, który spłaci wszystkie pozostałe. Gdy już wiemy, po co planować budżet, pora zastanowić się, jak to zrobić. Najlepiej, bo najprościej, zacząć od prostej tabeli w arkuszu kalkulacyjnym, zawierającej tylko dwie kolumny, w których zapiszemy przychody i wydatki. Tutaj uwaga: nie bądźmy niepoprawnymi optymistami. I uwaga druga: nie planujmy wszystkiego zbyt dokładnie, nie wpisujmy każdej pozycji z rachunków – pochłonie to mnóstwo czasu, a my stracimy zapał pewnie już po tygodniu. W zupełności wystarczą ogólne kategorie, takie jak czynsz, światło, żywność, rozrywki…

Kiedy nasz budżet zacznie działać, a my przyzwyczaimy się do pewnej systematyczności, będzie można pomyśleć o opracowaniu strategii budżetowej na cały rok. Ale to już zupełnie inna historia.

Zaplanuj swoją przyszłość

Zamieszczony obok artykuł jest jednym z elementów akcji z zakresu edukacji ekonomicznej „ZAPLANUJ SWOJĄ PRZYSZŁOŚĆ”. Więcej informacji o projekcie na stronie www.edufin.org.pl, a także pod nr telefonu 22 636 20 70.

Zapraszamy do wysłuchania audycji poświęconych tematyce zarządzania swoimi finansami, w każdą środę stycznia pomiędzy godz. 18 a 19 w radiostacjach Polskiego Radia:
Radio Białystok (99,4),
Radio Dla Ciebie (101)
Radio Kielce (101,4)
Radio Koszalin (98)
Radio Kraków (101,6)
Radio Lublin (89,9)
Radio Łódź (99,2)
Radio Opole (101,2)
Radio Rzeszów (106,7)
Radio Szczecin (92)
Radio Wrocław (102,3)
Radio Zachód (103)

Projekt jest dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego. Więcej na temat zarządzania domowymi finansami można znaleźć na stronie www.NBPortal.pl

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Tomasz Rożek

Kierownik działu „Nauka”

Doktor fizyki, dziennikarz naukowy. Nad doktoratem pracował w instytucie Forschungszentrum w Jülich. Uznany za najlepszego popularyzatora nauki wśród dziennikarzy w 2008 roku (przez PAP i Ministerstwo Nauki). Autor naukowych felietonów radiowych, a także koncepcji i scenariusza programu „Kawiarnia Naukowa” w TVP Kultura oraz jego prowadzący. Założyciel Stowarzyszenia Śląska Kawiarnia Naukowa. Współpracował z dziennikami, tygodnikami i miesięcznikami ogólnopolskimi, jak „Focus”, „Wiedza i Życie”, „National National Geographic”, „Wprost”, „Przekrój”, „Gazeta Wyborcza”, „Życie”, „Dziennik Zachodni”, „Rzeczpospolita”. Od marca 2016 do grudnia 2018 prowadził telewizyjny program „Sonda 2”. Jest autorem książek popularno-naukowych: „Nauka − po prostu. Wywiady z wybitnymi”, „Nauka – to lubię. Od ziarnka piasku do gwiazd”, „Kosmos”, „Człowiek”. Prowadzi również popularno-naukowego vbloga „Nauka. To lubię”. Jego obszar specjalizacji to nauki ścisłe (szczególnie fizyka, w tym fizyka jądrowa), nowoczesne technologie, zmiany klimatyczne.

Kontakt:
tomasz.rozek@gosc.pl
Więcej artykułów Tomasza Rożka