Nowy numer 13/2024 Archiwum

Uganda, ziemia męczenników przejdź do galerii

Wizyta w slumsach Kangemi, spotkanie z młodzieżą na stadionie Kasarani, oraz spotkanie z biskupami - to ostatnie punkty piątkowego programu papieskiej wizyty w Nairobi. Zaraz potem, o 15.30 czasu lokalnego (13.30 czasu polskiego) papież opuści Kenię i odleci do Ugandy, gdzie wieczorem weźmie udział w uroczystościach w nowopowstającym sanktuarium Męczenników Ugandyjskich w Munyonyo. Natomiast w sobotę odprawi Mszę Św. w Namugongo, dawnym miejscu straceń.

W kontekście papieskiej wizyty, położone nad Jeziorem Wiktorii lotnisko w Entebbe, ma symboliczne znaczenie. To tutaj przybyli w latach 60-tych XIX wieku pierwsi katoliccy misjonarze Ojcowie Biali, i stąd rozpoczęła się ewangelizacja Ugandy, którą amerykański badacz religii Philips Jenkins określa przykładem „misyjnego triumfu”.

Uganda od chwili uzyskania niepodległości w 1962 r. była areną licznych bolesnych wydarzeń. Kraj doświadczony brutalną dyktaturą Idi Amina, przez długi czas był pogrążony w wewnętrznych konfliktach. Od 1986 roku, kiedy władzę przejął, Yoweri Museveni (urzędujący już 29 lat) w kraju panuje „relatywny” pokój i stabilizacja. Jednak Uganda jak wiele młodych afrykańskich państw mocno jest dotknięta przez biedę, korupcję, problemy etniczne i niewystarczającą infrastrukturę. Jest też jednym z krajów z największym przyrostem naturalnym.

Uganda, ziemia męczenników   Entebbe, nad jeziorem Wiktorii, pomnik pierwszych misjonarzy Ojców Białych, którzy przybyli tu pod koniec XIX w. Krzysztof Błażyca/Foto Gość Franciszek przybywa do Ugandy w związku z zeszłorocznym jubileuszem 50- lecia kanonizacji Męczenników Ugandy, zamordowanych w latach 1885-1887 na rozkaz króla Bugandy, Daniela Mwangi (zob.: „Śmierć na Wzgórzu Antylop” GN 26/2014).

O Ugandzie oczekującej na papieża mówi o. Wojciech Ulman, proboszcz parafii Mattuga, położonej 15 km od stolicy, Kampali:

- Męczennicy odgrywają znacząca rolę nie tylko w duchowości Ugandyjczyków ale całej Afryki.  Zostali zamordowani latach 1885-1887. Wszyscy byli paziami króla lub pracowali w jego administracji.  Mieli wysoką pozycje społeczną oraz zabezpieczoną przyszłość. Po przybyciu chrześcijańskich misjonarzy z Europy (anglikanów i katolików), wielu z nich porzuciło poligamie oraz wierzenia tradycyjne zostając chrześcijanami. Po kilku latach ze względów politycznych, misjonarze musieli opuścić Ugandę. Ta nawrócona świecka młodzież z dworu króla była główną siła ewangelizacyjną. Liderem chrześcijańskiej wspólnoty został Karol Lwanga, a spotkania katechetyczne i ewangelizacyjne odbywały się w domu Andrzeja Kaggwy.

Uganda, ziemia męczenników   Franciszkanie w Munyonyo (w środku o. Wojciech Ulman) Krzysztof Błażyca /Foto Gość To wszystko nie podobało się królowi Mwandze, który w chrześcijaństwie widział utratę swojej pozycji. Najpierw kazał zamordować anglikańskiego biskupa Jamesa Hanningtona. Drugą ofiarą był katolik. Józef Balikudembe z dworu króla. Ostatecznie Mwanga podjął decyzje o zabiciu wszystkich swoich chrześcijańskich sług w Munyonyo. Decyzja zapadła  26.06.1886 r.. Czterech męczenników z nich zginęło w Munyoyno. Pozostali zostali związani i zaprowadzeni do miejsca straceń w Namugongo. Łącznie zginęło 22 Katolików którzy zostali później kanonizowani oraz 23 Anglikanów.

Kanonizacja Męczenników w 1964 r. i późniejsza pierwsza w sub-saharyjskiej Afryce wizyta Papieża Pawła VI były okazją do wybudowania sanktuarium męczenników w Namugongo. które coroczne gromadzi miliony pielgrzymów. Natomiast sanktuarium w Munyonyo, gdzie zginęło czterech z nich oraz gdzie król podjął decyzje o zamordowaniu wszystkich chrześcijańskich sług zostało zapomniane. Dopiero w 2013 roku odpowiadając na zaproszenie arcybiskupa Kampali, Cypriana Kizito Lwanga, posługi w Munyoynyo podjęli się krakowscy franciszkanie. W ciągu dwóch lat została opracowane plany budowy nowego sanktuarium męczenników, klasztoru oraz centrum formacji katechistów.

Budowa sanktuarium w Munyonyo jest wotum wdzięczności za 50 lat od kanonizacji męczenników. Symboliczne wbicia „pierwszej łopaty” dokonał Nuncjusz Apostolski w Ugandzie Abp. Michael Blume w maju 2014.

Trudno wyobrazić sobie wizytę Papieża w Ugandzie związku z jubileuszem męczenników bez wizyty w Munyonyo. Papież w proponowanym programie ma umieścić „kamień węgielny” z grobu Św. Franciszka z Asyżu w budowanym kościele oraz spotkać się z katechistami. Kościół w Munyonyo (do stanu surowego) powstał praktycznie w ciągu trzech miesięcy. Sanktuarium w Namugongo jest również remontowane.

Zobacz film o Munyonyo:

Munyonyo - zapomniane sanktuarium
friarwojtek

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Krzysztof Błażyca

Z redakcją „Gościa" związany od roku 2006 r. Religioznawca, członek Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego. Autor książek „Tego drzewa nie zetniesz. Historie z czarami w tle" (zbiór reportaży z Tanzanii, Kenii, Zambii, Nigerii i Ugandy) oraz reportażu „Krew Aczoli. Dziesięć lat po zapomnianej wojnie na północy Ugandy", za który otrzymał Grand Prix Mediatravel 2017 w kategorii książka podróżnicza roku oraz Nagrodę Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego za najlepszą książkę roku 2017 o tematyce afrykanistycznej w kategorii publikacji popularno-naukowej. Autor wystaw fotograficznych ukazujących życie codzienne w krajach Afryki. Publikacje w „Misyjnych drogach", „Poznaj Świat", „Catholic Mirror" (Kenia), „Magazynie Familia", „Warto", „W drodze", „Almanachu Prowincjonalnym", „Tygodniku Powszechnym". Związany z organizacjami pomocowymi w Ugandzie i Kenii. Motto: „Pokochajcie Afrykę!" (kard Charles Lavigerie).

Kontakt:
krzysztof.blazyca@gosc.pl
Więcej artykułów Krzysztofa Błażycy