Weźmy na przykład emeryturę, którą w służbach mundurowych można otrzymać jeszcze przed czterdziestką. Każdy czuje, że to nie w porządku, ale bierze. Dlaczego miałby nie skorzystać, skoro państwo daje? I konsekwentnie, dlaczego bankowcy mieliby zachowywać się inaczej? Różnica jest przecież tylko w kwotach. Systemy finansowe zasilane są miliardami publicznych pieniędzy, poszczególne emerytury zaledwie tysiącami.

Nie dziwię się finansistom, ja oburzam się na nowoczesne państwo, które od dziesiątek lat systematycznie i planowo zabija w ludziach odpowiedzialność za siebie i bliskich. Zgodnie z konstytucją, za zdrowie odpowiada państwo, za wykształcenie dzieci odpowiada państwo, za emerytury odpowiada państwo itd. Na odpowiedzialność pojedynczego człowieka z roku na rok pozostaje coraz mniej miejsca. Z naprawdę dużych instytucji – jeżeli w tym miejscu mogę użyć takiego określenia – znam tylko jedną, do której ludzie dobrowolnie należą i którą też dobrowolnie utrzymują. Tą instytucją jest Kościół. Partie polityczne mają dotacje, związki zawodowe są przymusowo finansowane przez zakłady pracy, w których działają.

Na szkoły czy szpitale nikt nie płaci dobrowolnie. Podatek ściągany jest przecież pod przymusem, a każdy zastanawia się raczej, jak uniknąć jego płacenia. Tylko Kościół może o sobie powiedzieć, że w zdecydowanej większości utrzymywany jest z danin przekazywanych nie pod przymusem, ale z dobrej woli, w poczuciu odpowiedzialności. Dobrze, że głośno ostatnio dyskutowane zmiany finansowania Kościoła zakładają jeszcze większą dobrowolność. Gdyby bowiem ostatecznie doszło do przekazywania jednego procenta na Kościół, byłaby to danina dobrowolna.